Ιρανική μουσική, Τουρκμενική μουσική

Φυλές των Τουρκμένων (Ογκούζ) που προσηλυτίστηκαν στο Ισλάμ από τους ηγεμόνες των Σαμανιδών πριν από χίλια χρόνια, ενώ ζούσαν στις όχθες του ποταμού Σεϊχούν, αργότερα εγκαταστάθηκαν σε περιοχές που σήμερα ονομάζονται Τουρκμενική Σαχάρα. Αυτή η περιοχή στο Ιράν περιλαμβάνει τμήματα της επαρχίας Γκολεστάν και μια περιοχή του βορειοδυτικού Χορασάν. Οι μουσικοί (χανγιαγκάρ) ήταν οι πρόγονοι των Τουρκμενικών φυλών του Οζάν. Οι Οζάν, των οποίων το έργο ήταν βαθιά ριζωμένο στον σαμανισμό, τραγούδησαν επαινώντας τους ήρωες της επικής φυλής και ήταν ιδιαίτερα σεβαστοί και αγαπητοί στο λαό. Θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως οι δημιουργοί και οι ιδρυτές όλων των θεμελιωδών μουσικών έργων όλων των τουρκόφωνων. Σήμερα, οι απόγονοι των Uzans στην Τουρκμενική Σαχάρα ονομάζονται Baghshi ή Bakhshi.

Το πιο σημαντικό μέρος της Τουρκμενικής μουσικής είναι η συλλογή έργων που τραγουδούν και παίζουν οι Bakhshis.

Είναι μουσικοί, τραγουδιστές και αφηγητές ντοτάρ* (ταμντιρέ). Ένα άλλο όργανο που συνοδεύει έναν Bakhshi είναι το βιολί * (qijaq). Άλλα παραδείγματα ιρανικής τουρκμενικής μουσικής είναι τα τραγούδια των βοσκών και των καραβανιών που συνοδεύονατι από φλάουτο*, τραγούδια που παίζονται με φλάουτο* για την ανακούφιση ή θεραπεία της παιδικής ιλαράς, τραγούδια αφιερωμένα στη γέννηση, «Λάλα» που τραγουδούν κορίτσια και νεαρές νύφες, τραγούδια που λένε οι θεολόγοι στα σεμινάρια, νανουρίσματα, θρήνοι, και άλλα. Ο χορός δεν έχει θέση στην ιρανική τουρκμενική κουλτούρα και δεν υπάρχουν ίχνη κρουστών οργάνων, ειδικά της οικογένειας μπεντίρ * και των οργάνων της ομάδας bugle * στην ιρανική τουρκμενική μουσική.

Η Τουρκμενική μουσική, η οποία έχει περισσότερα από 500 τραγούδια, βασίζεται στα τέσσερα βασικά είδη της πεντάδας, του Tashnid, του Gharq Lar και του Navai. Αυτά τα τέσσερα είδη  εκτελούνται με τέσσερις διαφορετικούς τρόπους Gorgan Yuli, Lamanayoli, Mariiyoli και Khiva Yuli, καθένα από τα οποία ανήκει σε μια συγκεκριμένη περιοχή ή φυλή. Τα κοινά όργανα στην Τουρκμενική Σαχάρα του Ιράν περιλαμβάνουν το dotar * (tamdireh), το kamancheh * (qijaq) και τέσσερις τύπους φλάουτων *. Το Qupuz * (Qawuz) που είναι επίσης το γεράκι*, παίζεται επίσης από γυναίκες και κορίτσια των Τουρκμένων.