Το Καραβάνσεράι Χατζε-Ναζάρ στο Τζάλφα, ένα ζωντανό ονειρικό τοπίο

Ο Σαχ Αμπάς Α΄ κατά τη διάρκεια της βασιλείας του (1587-1629 μ.Χ.) για τη διασφάλιση της ασφάλειας στους δρόμους και την ενίσχυση του εμπορίου, εκτός από την ανακαίνιση των καραβανσεράι που υπήρχαν από παλιά, κατασκεύασε καινούργια σε πολυσύχναστες οδούς. Σήμερα αυτά τα καραβανσεράι θεωρούνται κληρονομιά του μεγάλου Ιρανικού πολιτισμού, και ορισμένα από αυτά έχουν καταχωρηθεί στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Χαρακτηριστικά του Καραβανσεράι Χατζε-Ναζάρ στο Τζάλφα

Το καραβανσεράι Χατζε-Ναζάρ μοιάζει σε κάποια σημεία με τα καραβανσεράι που είναι γνωστά ως «Σαχ Αμπάσι». Έχει ορθογώνιο σχέδιο και στην κατασκευή του έχουν χρησιμοποιηθεί πελεκημένες πέτρες και τούβλα. Αυτός ο συνδυασμός δίνει στα τείχη του καραβανσεράι μια διακοσμητική όψη με μοτίβα και αυξάνει την ομορφιά του. Όπως πολλά Ιρανικά καραβανσεράι, διαθέτει μια κεντρική αυλή και τρεις στοές γύρω της. Αυτές οι στοές παλαιότερα χρησίμευαν για την ξεκούραση των ταξιδιωτών, καθώς και ως χώροι για την προβολή και πώληση εμπορευμάτων.

Η στέγη του καραβανσεράι είναι θολωτή με καμάρες σε σχήμα «βάρκας». Στο εσωτερικό υπάρχουν διάδρομοι που οδηγούν σε διάφορα μέρη του κτιρίου. Από μερικά χρόνια, τμήματα του καραβανσεράι λειτουργούν ως ζωντανό μουσείο κεραμικής, καταστήματα χειροτεχνίας και παραδοσιακό καφενείο. Κοντά στο καραβανσεράι υπάρχουν αγάλματα ανθρώπων και καμηλών, που θυμίζουν τις παλιές εμπορικές καραβάνες.

Ένα από τα ωραιότερα χαρακτηριστικά του καραβανσεράι Χατζε-Ναζάρ είναι η θέση του στους βραχώδεις πρόποδες των βουνών. Η συμμετρία του κτιρίου με το φυσικό περιβάλλον δημιουργεί μια αρμονία που μοιάζει με ζωγραφικό τοπίο. Το καραβανσεράι βρίσκεται στις νότιες όχθες του ποταμού Άραξου, που πολλαπλασιάζει την ομορφιά του. Επίσης, η απόσταση από την εκκλησία Τσοπάν, που είναι καταχωρημένη στη λίστα παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, είναι μικρότερη από ένα χιλιόμετρο. Λόγω της ξεχωριστής θέσης του, το καραβανσεράι Χατζε-Ναζάρ αποτελεί ιδανικό προορισμό για τους τουρίστες.

Η αφήγηση του Ταβερνιέ για την εκκλησία Χατζε-Ναζάρ

Ο Ζαν-Μπατίστ Ταβερνιέ, Γάλλος ταξιδιώτης και έμπορος του 17ου αιώνα, που επισκέφθηκε πολλές φορές το Ιράν κατά την ακμή της δυναστείας των Σαφαβιδών, περιέγραψε την κοινωνία της εποχής στα ταξιδιωτικά του ημερολόγια. Στο ταξιδιωτικό του σημείωμα για την εκκλησία Χατζε-Ναζάρ, αναφέρει ότι ο Χατζε-Ναζάρ ήταν ένας Αρμένιος του Τζάλφα που έγινε επιτυχημένος έμπορος και απέκτησε την εύνοια του Σαχ Αμπάς. Ορίστηκε από τον Σαχ ως «προστάτης του αρμενικού λαού» και έχτισε δύο μεγάλα καραβανσεράι στην πόλη, τα οποία ολοκληρώθηκαν μετά τον θάνατό του. Το καραβανσεράι Χατζε-Ναζάρ είναι ένα από αυτά, ενώ το άλλο έχει πλέον καταστραφεί.

Πού βρίσκεται το καραβανσεράι Χατζε-Ναζάρ;

Για να δείτε το καραβανσεράι Χατζε-Ναζάρ πρέπει να ταξιδέψετε στο Τζάλφα, μια πόλη βόρεια της επαρχίας Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν. Το καραβανσεράι βρίσκεται εκτός της αστικής περιοχής του Τζάλφα. Ο δρόμος προς το καραβανσεράι περνά δίπλα από αξιοθέατα όπως η γέφυρα Ζια-αλ-Μαλίκ και το πάρκο Ντάρνα.

Εθνική Καταχώρηση

Το καραβανσεράι Χατζε-Ναζάρ καταχωρήθηκε στον εθνικό κατάλογο ιστορικών μνημείων του Ιράν το 2003. Στην 41η Σύνοδο της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, που πραγματοποιήθηκε το 2023 στη Ριάντ, καταχωρήθηκε μαζί με 53 άλλα Ιρανικά καραβανσεράι ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Αυτή η συλλογή αποτελεί το 27ο εθνικό μνημείο του Ιράν που αναγνωρίστηκε παγκοσμίως. Τα 54 Ιρανικά καραβανσεράι που καταχωρήθηκαν βρίσκονται σε 24 επαρχίες της χώρας, γεγονός που δείχνει τη σημαντικότητα και διασπορά αυτών των κτισμάτων στην ιστορία του Ιράν.