Το Ατεσκάδε Αζαρφαρναμπάγκ, τα ερείπια ενός από τα μεγαλύτερα ατεσκάδε της αρχαίας Περσίας

Ο νομός Λαρστάν, που παλαιότερα ονομαζόταν «Ιράχσταν», θεωρείται μια από τις ιστορικές περιοχές της επαρχίας Φαρς. Ο Λαρστάν υπήρξε στο παρελθόν κέντρο γνώσης και ισλαμικού πολιτισμού. Η ύπαρξη του Ατεσκάδε Αζαρφαρναμπάγκ, από τον οποίο σήμερα έχουν απομείνει μόνο ερείπια, μαρτυρά την αρχαία ιστορία αυτής της γης. Αυτός ο ναός της φωτιάς βρίσκεται σε έναν χώρο που οι ντόπιοι ονομάζουν «Τεμπε Τέσι» ή «Κάστρο Τέσι». Επειδή βρίσκεται κοντά στο χωριό «Καργιάν», αποκαλείται και Ατεσκάδε Καργιάν.

Τι σημαίνει το όνομα Ατεσκάδε;
Η λέξη «Αζαρφαρναμπάγκ» αποτελείται από δύο μέρη: το «Αζαρ» που σημαίνει φωτιά και το «φαρναμπάγκ». Το «φαρναμπάγκ» είναι συντομογραφία της φράσης «φαρ μπαγάνι» που σημαίνει «λαμπερός θεϊκός». Μια άλλη ερμηνεία για το όνομα αυτού του ναού είναι «η θεϊκή φωτιά του Φαρά».

Χαρακτηριστικά του Ατεσκάδε Αζαρφαρναμπάγκ
Ο ναός έχει σχήμα τραπεζίου και κατασκευάστηκε από τούβλα και λάσπη. Η μπροστινή πλευρά του έχει πλάτος 5 μέτρα και ύψος 7 μέτρα και βρίσκεται πάνω σε ένα βάθρο 5 μέτρων από το έδαφος.

Ιστορία του Ατεσκάδε Αζαρφαρναμπάγκ
Ιδρύθηκε κατά την εποχή των Σασσανιδών (224-651 μ.Χ.). Πριν από το Ισλάμ, ο Αζαρφαρναμπάγκ, μαζί με τους Αζαργκασπ και Αζαρμπαρζίν Μεχρί, ήταν τρεις από τους πιο γνωστούς ναούς της φωτιάς στο Ιράν. Ο Αζαρφαρναμπάγκ ήταν ναός των Μομπάν (ανώτερων ιερέων του Ζωροαστρισμού) και εκεί ιδρύθηκε η ένωση των Μογκάν (ιερέων). Ήταν επίσης τόπος εκπαίδευσης των Μομπάν και φιλοξενούσε μια ιερή φωτιά που μόνο οι βασιλείς και οι ιερείς είχαν το δικαίωμα να τη δουν.

Ο Σασάν, πρόγονος του Αρντασίρ Παπακάν, ήταν κάποτε διευθυντής αυτού του ναού. Έτσι, όταν ο Αρντασίρ Παπακάν ανέλαβε την εξουσία (224 μ.Χ.), ονόμασε τη δυναστεία του «Σασσανίδες». Σε μια επιγραφή που βρέθηκε σε γλώσσα Παχλαβί, αναφέρεται ότι το κόστος κατασκευής του ναού ήταν 30.000 δηνάρια. Ο Αρντασίρ Παπακάν φρόντιζε ιδιαίτερα τον ναό και διέταξε τη δημιουργία μιας λίμνης απέναντι από τον ναό.

Τα στοιχεία δείχνουν πως στην εποχή των Σασσανιδών, ο ναός και η γύρω περιοχή ήταν το κέντρο της διοίκησης της φυλής «Ραμ Καργιάν». Η λέξη «Ραμ» στα Περσικά σημαίνει φυλή και οι Ραμ Καργιάν ήταν η φυλή των κατοίκων της Πασαργάδας στην εποχή των Αχαιμενιδών (550-330 π.Χ.). Η φυλή αυτή είχε βοηθήσει τον Αρντασίρ Παπακάν στην ίδρυση της δυναστείας των Σασσανιδών και για αυτό ήταν ιδιαίτερα αγαπητή σε αυτόν. Οι Μπασρί, μία από τις παλαιότερες φυλές του Φαρς, θεωρούν ότι καταγονται από τους Ραμ Καργιάν. Στην άφιξη του Ισλάμ στο Ιράν, η φυλή Ραμ Καργιάν αντιστάθηκε στις αραβικές επιθέσεις και μετά από τέσσερις πολιορκίες και σκληρές μάχες ηττήθηκε.

Ο Ατεσκάδε Αζαρφαρναμπάγκ μετά το Ισλάμ
Παρόλο που οι ειδικοί πιστεύουν ότι πολλοί ναοί της φωτιάς υπήρχαν μέχρι τον 10ο αιώνα, σήμερα έχουν απομείνει μόνο μερικά ερείπια από αυτούς, ενώ οι υπόλοιποι έχουν χαθεί εντελώς.

Λέγεται ότι τη νύχτα της γέννησης του Προφήτη του Ισλάμ, συνέβησαν θαυμαστά γεγονότα, μεταξύ των οποίων ήταν και η ξαφνική σβέση της φωτιάς σε αυτόν τον ναό. Μετά την άφιξη των Μουσουλμάνων στο Ιράν, τμήμα της φωτιάς αυτού του ναού μεταφέρθηκε στον βόρειο ναό της Φάσα και άλλο τμήμα στην πόλη Μπίζα. Από εκεί μεταφέρθηκε στη Νιρίζ και αργότερα στην Ινδία. Η φωτιά που καίγεται σήμερα στον ναό φωτιάς της Γιζντ, με ιστορία 1500 ετών, προέρχεται από αυτήν την αρχαία φωτιά. Κάηκε για 700 χρόνια στην πόλη Ακντά, το 1174 μ.Χ. μεταφέρθηκε στην Ορντάκαν, έμεινε εκεί 300 χρόνια και το 1474 μεταφέρθηκε στη Γιζντ όπου φυλάσσεται μέχρι σήμερα.

Ακόμη και μετά την έλευση του Ισλάμ, ο ναός Αζαρφαρναμπάγκ ήταν σημαντικός για τον λαό του Ιράν. Ο γνωστός Πέρσης ποιητής Φαχρελ