Ο Θόλος Γαφαριέ, ένα ιστορικό κτήριο μέσα σε μαγευτική φύση.

Θόλος Γαφαριέ: Ένα ιστορικό κτήριο μέσα σε μαγευτική φύση

Η Μαράγχε, ανάμεσα στις πόλεις της επαρχίας Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν, κατέχει ιδιαίτερη θέση όσον αφορά τα ιστορικά μνημεία. Η πόλη υπήρξε κάποτε πρωτεύουσα των Ιλχανιδών (13ος–14ος αιώνας μ.Χ.), γι’ αυτό πολλά από τα διατηρημένα ιστορικά μνημεία προέρχονται από αυτήν την περίοδο. Ο Θόλος Γαφαριέ αποτελεί ένα από αυτά τα αξιοθέατα.

Κοντά στο κτήριο έχει δημιουργηθεί ένα πάρκο που είναι γνωστό ως «Πάρκο Θόλου Γαφαριέ». Η θέση του Θόλου δίπλα στον ποταμό Σουφί-Τσαϊ ενισχύει την ομορφιά του. Ο ποταμός πηγάζει από το όρος Σαχάντ, εισέρχεται στη Μαράγχε από τα δυτικά, διασχίζει την πόλη Μπαναμπ και καταλήγει στη λίμνη Ουρμίε. Ο Σουφί-Τσαϊ είναι γνωστός για τα παρθένα, καταπράσινα τοπία του, για την πορεία του μέσα από ιστορικές περιοχές και εύφορους κήπους και προσελκύει πλήθος επισκεπτών όλο το χρόνο.

Ιστορία του Θόλου Γαφαριέ

Ο Θόλος Γαφαριέ κατασκευάστηκε μεταξύ των ετών 1325–1328 μ.Χ. (725–728 Ημερολόγιο Χιτζρί), κατά την περίοδο των Ιλχανιδών, από τον Αμπού Σαΐντ Μπαχάντρχαν. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το κτήριο πήρε το όνομά του από τον Νιζάμ αλ-Ντιν Αχμέτ μπιν Χουσεΐν αλ-Γαφαρί, ο οποίος, μετά την επιστροφή του από το Χατζ, αφιέρωσε γη και κήπο που είχε κατασκευαστεί κοντά στο κτήριο για τη χρήση του Θόλου.

Αρχιτεκτονική και χαρακτηριστικά

Η συνολική δομή του Θόλου Γαφαριέ μοιάζει με τον Κόκκινο Θόλο της Μαράγχε. Το κτήριο έχει τετράγωνη μορφή και είναι χτισμένο πάνω σε πέτρινη βάση. Κάτω από αυτό υπάρχει υπόγειο, καθιστώντας το Θόλο διώροφο κτήριο. Η κύρια είσοδος βλέπει προς τον βορρά, διακοσμημένη με ένα μεγάλο τόξο και δύο στενά, ψηλά τόξα.

Η βάση του κτηρίου είναι από λευκό μάρμαρο, ύψους δύο μέτρων, με πέτρες διαστάσεων περίπου 150x70 εκ. Ο Θόλος είχε παλιότερα διπλή επικάλυψη, που με τα χρόνια καταστράφηκε, αλλά πρόσφατα αποκαταστάθηκε.

Αυτό που εντυπωσιάζει με την πρώτη ματιά είναι τα φωτεινά τιρκουάζ πλακίδια στη διακόσμηση της εξωτερικής πρόσοψης, ιδιαίτερα στις γωνίες. Τα πλακίδια αυτά, μαζί με μαύρες και τιρκουάζ επιγραφές και διακοσμητικά τούβλα, καθιστούν τον Θόλο Γαφαριέ μοναδικό μεταξύ των άλλων μνημείων της Μαράγχε.

Στην κεντρική αψίδα, η διακόσμηση αποτελείται από συνδυασμό τούβλων και πλακιδίων σε μαύρο, λευκό και τιρκουάζ χρώμα. Δύο επιγραφές σε γραφή Ριχάν τοποθετούνται πάνω από την είσοδο, με μαύρα γράμματα σε λευκό φόντο, διακοσμημένα με τιρκουάζ φυτικά μοτίβα. Κάθε παράθυρο με ορθογώνιο πλαίσιο διακοσμείται με όμορφα σχέδια από τούβλα και πλακίδια μινάι.

Παρά τις ζημιές που υπέστη το κτήριο με τα χρόνια, μεγάλο μέρος της επιγραφής παραμένει αναγνώσιμο, αναφέροντας τον χορηγό και τον κυβερνήτη της εποχής. Ο Θόλος Γαφαριέ είναι στην ουσία μαυσωλείο, με το όνομα του ενταφιασμένου άτομου να αναφέρεται σε τμήμα της επιγραφής, αν και δυσδιάκριτο.

Η προσοχή στη διακόσμηση δείχνει δύο σταυρωμένα ραβδιά, σύμβολο της οικογένειας «Τσουγκαντάραν». Κάποιοι ιστορικοί υποθέτουν ότι ένα μέλος αυτής της οικογένειας, πιθανόν κυβερνητικός αξιωματούχος, είναι θαμμένο στο μνημείο.

Η εσωτερική διακόσμηση είναι περιορισμένη. Στον ανώτερο όροφο, πιθανώς χώρο λατρείας ή διανομής προσφορών, υπάρχουν απλά γύψινα τόξα.

Εθνική καταχώριση

Λόγω της ιστορικής σημασίας και της μαγευτικής ομορφιάς του, ο Θόλος Γαφαριέ της Μαράγχε καταχωρήθηκε στον κατάλογο των εθνικών μνημείων του Ιράν το 1933 μ.Χ. (1312 στο ιρανικό ημερολόγιο).

.