Η Εκκλησία της Αγίας Χρυψίμης, ένα τεκμήριο της μακραίωνης παρουσίας των Αρμενίων στο Ιράν

Χαρακτηριστικά και Αρχιτεκτονική της Εκκλησίας της Αγίας Χρυψίμης

Το κτίριο της εκκλησίας είναι κατασκευασμένο από πέτρα. Η γενική μορφή της Εκκλησίας της Αγίας Χρυψίμης είναι ορθογώνια, με διαστάσεις 13 επί 23 μέτρα. Το ύψος του κτιρίου φτάνει τα 8 μέτρα και η στέγη είναι κατασκευασμένη σε σχήμα δίρριχτης σκεπής. Η στέγη καλύπτεται με χώμα και χαλίκι ώστε να έχει μεγαλύτερη αντοχή στη βροχή και τις περιβαλλοντικές μεταβολές. Τέσσερις τεράστιοι κίονες υποστηρίζουν το βάρος του κτιρίου. Στην εκκλησία υπάρχει και ιερό (βήμα), το οποίο έχει ημικυκλικό σχήμα. Στη ανατολική πλευρά του ναού υπάρχουν δύο μικρά δωμάτια.

Η αρχιτεκτονική της Εκκλησίας της Αγίας Χρυψίμης ακολουθεί τα πρότυπα της αρμενικής αρχιτεκτονικής, μια αρχιτεκτονική παράδοση που χρησιμοποιούν οι Αρμένιοι εδώ και πάνω από 4.500 χρόνια για την κατασκευή διαφόρων κτιρίων, κυρίως εκκλησιών. Σε αυτή τη μέθοδο κατασκευής λαμβάνονται υπόψη το κλίμα και οι γεωγραφικές συνθήκες των ορεινών περιοχών, ενώ για την οικοδόμηση χρησιμοποιούνται κυρίως φυσικές πέτρες. Η χρήση της πέτρας προσδίδει στην αρμενική αρχιτεκτονική ιδιαίτερη ομορφιά. Σήμερα, οι εκκλησίες θεωρούνται τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αρμενικής αρχιτεκτονικής, αν και η παράδοση αυτή προηγείται της εμφάνισης του Χριστιανισμού. Πιθανόν η πρώτη σημαντική άνθηση της αρμενικής αρχιτεκτονικής να εντοπίζεται στην εποχή της κυριαρχίας των Ουραρτών. Οι Ουραρτοί ίδρυσαν ένα βασίλειο τον 1ο αιώνα π.Χ. στη νοτιοδυτική περιοχή της Κασπίας Θάλασσας και απέκτησαν σημαντικό πλούτο μέσω του περιφερειακού εμπορίου.

Ο φωτισμός της εκκλησίας εξασφαλίζεται από μικρά παράθυρα που έχουν τοποθετηθεί ψηλά στους ανατολικούς, δυτικούς και νότιους τοίχους, καθώς και στην οροφή. Το φως του ήλιου, καθώς περνά από αυτά τα φεγγίτες κατά τις διαφορετικές ώρες της ημέρας, προσδίδει ένα ιδιαίτερο ύφος στο εσωτερικό της εκκλησίας.

Μια ιστορία για την ονομασία της Εκκλησίας της Χρυψίμης

Δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες για την επιλογή του ονόματος της εκκλησίας. Ωστόσο, σύμφωνα με ορισμένες αφηγήσεις, ο Ασότ Α΄, βασιλιάς της Αρμενίας, είχε μια κόρη που ονομαζόταν Χρυψίμη. Ο Ασότ Α΄ εξελέγη βασιλιάς της Αρμενίας το έτος 875 μ.Χ. κατόπιν απόφασης των Αρμενίων αρχόντων. Σύμφωνα με αυτή την αφήγηση, η κατασκευή της εκκλησίας ενδέχεται να ανάγεται στον 9ο αιώνα μ.Χ.
Ωστόσο, κάποιοι ειδικοί αποδίδουν την ανέγερση του ναού στον 13ο ή 14ο αιώνα (κατά την περίοδο της κυριαρχίας των Ιλχανιδών). Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι η εκκλησία ανακαινίστηκε το έτος 1691 μ.Χ. (1070 κατά το ηλιακό ιρανικό ημερολόγιο). Επίσης, κατά το καταστροφικό σεισμό του 1840 μ.Χ. (1219 ιρανικού ημερολογίου), ένα από τα τοιχώματα της εκκλησίας κατέρρευσε και στη συνέχεια αποκαταστάθηκε.

Πού βρίσκεται η Εκκλησία της Αγίας Χρυψίμης;

Η εκκλησία αυτή βρίσκεται στα δυτικά της επαρχίας Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν, στο χωριό Μοζομπάρ του νομού Σαμπεστέρ. Για να φτάσει κανείς στο μνημείο, πρέπει να διανύσει περίπου 30 χιλιόμετρα στον δρόμο από το Ταμπρίζ προς το Μαράντ και να συνεχίσει προς το χωριό Μοζομπάρ, που ανήκει στο αγροτικό διαμέρισμα Ρουδκάτ της επαρχίας Σουφγιάν του Σαμπεστέρ. Οι Αρμένιοι κάτοικοι του χωριού μετανάστευσαν εδώ και αρκετές δεκαετίες προς την Αρμενία και άλλες πόλεις του Ιράν. Σήμερα, το χωριό έχει πληθυσμό άνω των 350 κατοίκων.

Εγγραφή στο Εθνικό Μητρώο Μνημείων του Ιράν

Η Εκκλησία της Αγίας Χρυψίμης καταχωρήθηκε στον κατάλογο των Εθνικών Ιστορικών Μνημείων του Ιράν το έτος 1968 (1347 στο ιρανικό ημερολόγιο).