Αποθεματικό βιοσφαίρας Χάρα, το φυσικό περιβάλλον των δέντρων που ριζώνουν μέσα στο θαλασσινό νερό

Συνήθως, λόγω της ευαισθησίας των δέντρων στην αλμυρότητα του νερού, σε περιοχές όπου δεν υπάρχει γλυκό νερό, τα δέντρα έχουν περιορισμένη ικανότητα ανάπτυξης και καρποφορίας. Όμως υπάρχει ένα είδος δέντρων που όχι μόνο αντέχουν στην αλμυρότητα, αλλά δεν μπορούν να αναπτυχθούν πουθενά αλλού παρά μόνο στα παλιρροϊκά νερά των ακτών. Το είδος αυτό ονομάζεται «Χάρα» ή «γκρίζο μανγκρόβιο». Στη νότια Ιράν, διάφορες περιοχές έχουν αναγνωριστεί ως βιότοποι αυτού του ανθεκτικού και όμορφου φυτού, μεταξύ αυτών και το «αποθεματικό βιοσφαίρας Χάρα», που μπορεί να θεωρηθεί ένα από τα πιο παρθένα και όμορφα τουριστικά αξιοθέατα του νότου του Ιράν.

Χαρακτηριστικά της Χάρα, του φυτού ανθεκτικού στην αλμυρότητα
Το εξαιρετικό χαρακτηριστικό της Χάρα είναι η συμβίωσή της με το αλμυρό νερό. Το φυτό έχει ωοειδή φύλλα που φτάνουν σε μήκος τα 5 εκατοστά. Η Χάρα έχει και καρπούς που μοιάζουν με αμύγδαλα. Τα άνθη της είναι πολύ μικρά με τέσσερα χρυσά πέταλα. Κατά την ανθοφορία, το άρωμα των λουλουδιών γεμίζει ακτίνα μερικών μέτρων γύρω από το δέντρο. Το ύψος της Χάρα στην ωριμότητα κυμαίνεται από 3 έως 6 μέτρα και τα φωτεινά πράσινα φύλλα της δημιουργούν μια μοναδική εικόνα στην επιφάνεια του νερού. Οι σπόροι της αναπτύσσονται πάνω στον κορμό του μητρικού δέντρου και όταν γίνουν σπορόφυτα, πέφτουν στο νερό.

Η Χάρα έχει πολλές χρήσεις· ο χυμός των αγγείων της είναι αποτελεσματικός για την ξηρότητα του δέρματος και ο φλοιός της θεωρείται θεραπεία για ασθενείς με λεπρότητα. Επίσης, διάφορα μέρη του φυτού χρησιμοποιούνται για την παραγωγή μελανιού, κόλλας για πίνακες και χαρτοπολτού.

Τα δέντρα Χάρα ζουν στο αλμυρό νερό αλλά πρέπει να φιλτράρουν το νερό για να το χρησιμοποιήσουν. Γι’ αυτό η ρίζα τους λειτουργεί ως φίλτρο, αφαιρώντας το αλάτι και τις ακαθαρσίες από το νερό. Παράλληλα, διατηρεί έξυπνα στο νερό τα μεταλλικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του φυτού. Για την αποβολή του περίσσιου αλατιού, το φυτό το μεταφέρει στα φύλλα του, τα οποία όταν έχουν υπερβολικό αλάτι, απορρίπτονται και πέφτουν στο νερό.

Αποθεματικό βιοσφαίρας Χάρα: Γεωγραφία και χαρακτηριστικά
Στην περιοχή του αποθεματικού βιοσφαίρας Χάρα υπάρχουν συνολικά 40 χωριά, από τα οποία τα 13 βρίσκονται στα νότια. Το «Λαφτ» θεωρείται ένα από τα παλαιότερα χωριά αυτής της περιοχής. Οι κάτοικοι αυτών των χωριών ασχολούνται κυρίως με το εμπόριο, την κτηνοτροφία, την αλιεία και την κατασκευή πλοίων.

Η Χάρα δεν αντέχει θερμοκρασίες κάτω από 5 βαθμούς Κελσίου και γι’ αυτό αναπτύσσεται μόνο σε μέρη με ήπιο ή ζεστό κλίμα. Υπάρχουν τέτοιες περιοχές στις ανατολικές ακτές της Αφρικής, στη Δύση, Νότο και Νοτιοανατολή της Ασίας, στην Αυστραλία και σε μέρη της Νέας Ζηλανδίας. Στο Ιράν υπάρχουν οκτώ κύριες περιοχές όπου φύεται η Χάρα, και το αποθεματικό βιοσφαίρας Χάρα είναι μία από αυτές. Οι περιοχές αυτές βρίσκονται στα βορειοδυτικά της νήσου Κουσέμ (δελταϊκό σύστημα των ποταμών Μέραν και Γκουρζίν), στο Μπάντερ Πελ, το Μπάντερ Χεμίρ και στα βορειοανατολικά της νήσου Χορμόζ. Τα δάση Χάρα με τα πυκνά φύλλα και τα περίπλοκα κλαδιά τους έχουν αξιοσημείωτη ομορφιά. Το ειδικό είδος αυτού του αποθεματικού έχει πάρει το όνομα «Ousina marina» προς τιμήν του σπουδαίου Ιρανού επιστήμονα Ιμπν Σίνα.

Η Χάρα είναι ένα φυτό με φύλλα που παραμένουν πράσινα όλο το χρόνο, γι’ αυτό το αποθεματικό βιοσφαίρας Χάρα μπορεί να περιγραφεί ως ένα παντοτινά πράσινο δάσος. Οι ρίζες των δέντρων αυτού του δάσους είναι κοντές, αλλά από κάθε δέντρο εκτείνονται πολλές μακριές και δευτερεύουσες ρίζες που απλώνονται επιφανειακά στο έδαφος.

Αν και η φυτική ποικιλότητα στο αποθεματικό δεν είναι μεγάλη, η περιοχή αποτελεί καλό βιότοπο για ασπόνδυλα, ψάρια (32 είδη από 17 οικογένειες) και πουλιά. Τα δάση Χάρα αποτελούν κατάλληλο μέρος ξεκούρασης για μεταναστευτικά πουλιά, όπως ο ερωδιός, ο μεγάλος γλάρος και ο γλάρος της ακτής. Επιπλέον, δύο είδη θαλάσσιων χελωνών έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή.

Εθνική και παγκόσμια καταχώριση του αποθεματικού βιοσφαίρας Χάρα
Το 1972 (1351 ηλιακό ημερολόγιο) καταχωρήθηκε ως περιοχή προστασίας έκτασης 82.360 εκταρίων και το 1975 αναβαθμίστηκε σε εθνικό πάρκο με επέκταση. Αργότερα, το όνομα της περιοχής καταχωρήθηκε στον κατάλογο της UNESCO ως αποθεματικό βιοσφαίρας. Οι ανεξερεύνητες περιοχές των δασών Χάρα μαζί με τα λιβάδια και τα ρέματα του «Τανγκε Χουράν» καταχωρήθηκαν επίσης στη διεθνή σύμβαση Ράμσερ, που στοχεύει στην προστασία υγροτόπων σημαντικών για υδρόβια πουλιά, και η οποία εγκρίθηκε το 1971 στο Ράμσερ.