Αχβάζ, η πόλη χιλιάδων ετών

Η Αχβάζ είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις του Ιράν, με πολλά ιστορικά μνημεία. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το όνομα της πόλης προέρχεται από τη λέξη «Χουζι» ή «Χουζι», που αναφέρεται σε έναν λαό των ντόπιων κατοίκων της επαρχίας Χουζεστάν με ελλημιτικό (Ελαμίτικο) υπόβαθρο.

Η Αχβάζ διαχρονικά
Η Αχβάζ υπήρξε σημαντική πόλη κατά την εποχή της δυναστείας των Παρθών (247 π.Χ. – 224 μ.Χ.) και κατά την περίοδο των Σασσανιδών (224 – 651 μ.Χ.) μετατράπηκε σε κέντρο της υφαντουργίας. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αποτέλεσε ιστορικά ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα του Ιράν.
Κατά τη βασιλεία του Σαπούρ Α΄, του δεύτερου βασιλιά της Σασσανιδικής αυτοκρατορίας (240–270 μ.Χ.), η Αχβάζ επεκτάθηκε. Ο Σαπούρ Α΄ ενίσχυσε τις περιοχές γύρω από τον ποταμό Καρούν, αλλά το δυτικό τμήμα της πόλης καταστράφηκε αργότερα λόγω πολέμων μεταξύ Ιρανών και Αράβων.

Η εξέγερση του Σαχίμπ αλ-Ζαντζ τον 9ο αιώνα μ.Χ. προκάλεσε τέτοια καταστροφή στην Αχβάζ, ώστε η πρωτεύουσα της επαρχίας Χουζεστάν μεταφέρθηκε στη Σουστέρ. Μέχρι την εποχή των Σαφαβιδών (αρχές 16ου αιώνα), η Αχβάζ είχε μετατραπεί σε χωριό. Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε μέχρι τον 19ο αιώνα, οπότε η παγκόσμια ανάπτυξη του εμπορίου γύρω στο 1888 οδήγησε στην αναγέννηση της πόλης. Ο Νασερεντίν Σαχ Κατζάρ, αξιοποιώντας τη θέση της, κατασκεύασε στο ανατολικό τμήμα του ποταμού Καρούν ένα λιμάνι με το όνομα «Μπαντέρ Νασρί», που αργότερα έγινε γνωστό ως «Νασρίγια». Το όνομα αυτό χρησιμοποιήθηκε μέχρι την αρχή της εποχής των Παχλαβί, οπότε η πόλη ονομάστηκε ξανά «Αχβάζ».

Κατά την περίοδο της οικονομικής άνθησης, η Αχβάζ έγινε ξανά η πρωτεύουσα της επαρχίας Χουζεστάν και το εξωτερικό εμπόριό της εκτεινόταν μέχρι τα πιο απομακρυσμένα λιμάνια της Ινδίας, της Αφρικής και της Άπω Ανατολής. Αργότερα ιδρύθηκαν καραβάν σαράι και αγορές, που σήμερα αποτελούν τουριστικά αξιοθέατα της πόλης.

Το πετρέλαιο ως παράγοντας ανάπτυξης της Αχβάζ
Πέρα από τη γεωγραφική θέση και τον εμπορικό ρόλο της, η ανακάλυψη του πετρελαίου συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη της πόλης. Το πρώτο πετρελαιοπηγείο του Ιράν ανορύχθηκε το 1908 στη Μαστζέντ Σολεϊμάν. Η εγγύτητα της Αχβάζ με τη Μαστζέντ Σολεϊμάν οδήγησε στη δημιουργία μιας από τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της χώρας, καθιστώντας την Αχβάζ σταθμό μεταφοράς πετρελαίου προς το Αμπαντάν. Το πετρέλαιο ενίσχυσε τη βιομηχανία της Αχβάζ και τελικά το 1929 η πόλη συνδέθηκε με τον πανιρανικό σιδηρόδρομο.

Ιστορικά αξιοθέατα
Η Αχβάζ έχει περάσει από διάφορες περιόδους ακμής και παρακμής, γεγονός που αντανακλάται στην ποικιλία των ιστορικών μνημείων της:

• Τάφος του Αλί μπιν Μεζχιάρ: Ο Αλί μπιν Μεζχιάρ ήταν από τους μεγαλύτερους φοιτητές και λόγιους των Σιιτών, που έζησε την εποχή του Ιμάμ Ρεζά, του όγδοου Σιίτη Ιμάμ. Ο τάφος του, που βρίσκεται στην παλιά πόλη, χρονολογείται από τον 18ο αιώνα και αποτελεί σημαντικό κέντρο θρησκευτικών τελετών στην Αχβάζ.

• Σαράι Ατζάμ: Το ιστορικό αυτό κτήριο ήταν στο παρελθόν ένα καραβάν σαράι του Σέιχ Χαζάλ (ηγεμόνας του Χουρμοσέρ και αρχηγός μιας μεγάλης φυλής του Χουζεστάν) και κατά διαστήματα χρησίμευε ως αγορά. Διαθέτει χαρακτηριστική αρχιτεκτονική με σκαλιστές κολόνες, πολλά δωμάτια, λιθόστρωτα δάπεδα και ξύλινα παράθυρα και πόρτες.

• Σαράι Μοϊν αλ-Τετζάρ: Ένα κτήριο της περιόδου των Κατζάρ, που υπήρξε κέντρο δραστηριότητας γνωστών εμπόρων όπως ο Μοχαμαντ Ταγκί Μοϊν αλ-Τετζάρ.

• Σπίτι Νταδρές: Χτισμένο επίσης κατά την περίοδο των Κατζάρ, βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Αχβάζ και συνορεύει με άλλα ιστορικά κτήρια.

• Σπίτι Μαπάρ: Ιδρύθηκε κατά την πρώτη περίοδο των Παχλαβί, διαθέτει υπόγειο από πέτρα, δύο αυλές και δύο δεξαμενές νερού. Η διακόσμηση με τούβλα, οι ψευδοκαμάρες και οι ξύλινες πόρτες του προσδίδουν ιδιαίτερη αισθητική.

• Αγορά Αμπντουλχαμίτ: Η αγορά αποτελεί την καρδιά των πόλεων του Ιράν, περιοχή με έντονη κίνηση και εμπορική δραστηριότητα. Η Αγορά Αμπντουλχαμίτ, με ιστορία πάνω από έναν αιώνα, είναι η παλαιότερη αγορά της Αχβάζ και χώρος συναλλαγών εμπόρων. Το καραβάν σαράι του Σέιχ Χαζάλ βρίσκεται επίσης εντός αυτής.

• Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Το μουσείο, σε δύο ορόφους, παρουσιάζει έργα τέχνης σε πέντε γκαλερί. Το ίδιο το κτήριο, που χτίστηκε το 1959, διαθέτει μεγάλη αισθητική αξία.

• Χούνγκ Αζντέρ: Αρχαιολογικό μνημείο έξω από την Αχβάζ, κοντά στην Ίζε. Βρέθηκαν δύο επιγραφές, μία από την εποχή των Ελαμιτών (πριν 4.000 χρόνια) και μία από την εποχή των Παρθών (πριν πάνω από 1.800 χρόνια).

• Σκφτ Σαλμάν: Αρχαιολογικό μνημείο της εποχής των Ελαμιτών, νότια της πόλης Ίζε, με τέσσερα ανάγλυφα. Από αυτό το μνημείο προέρχεται η μεγαλύτερη επιγραφή σε Ελαμική σφηνοειδή γραφή.