Οι αιωνόβιες λεύκες της Ανατολικής Αζερμπαϊτζάν, ένα κατάλληλο θέμα για οικοτουρισμό

Οικοτουρισμός – Τα αιωνόβια δέντρα πλατάνου της Ανατολικής Αζερμπαϊτζάν

Ο οικοτουρισμός ή τουρισμός φύσης είναι μια μορφή τουρισμού κατά την οποία οι ταξιδιώτες επισκέπτονται φυσικές περιοχές ή αξιοθέατα. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν πολυάριθμα δέντρα των οποίων η ηλικία φτάνει σε αρκετούς αιώνες. Αυτά τα δέντρα θεωρούνται από τα πιο ελκυστικά θέματα για όσους αγαπούν τη φύση και επιθυμούν να τα επισκεφτούν.

Το κάθε ένα από αυτά τα δέντρα έχει επιβιώσει από ξηρασίες, πολέμους, λιμούς, σεισμούς και πολλά άλλα γεγονότα, και σήμερα, ως οι πιο μακρόβιοι ζωντανοί οργανισμοί της περιοχής τους, αποτυπώνουν τη μεγαλοπρέπεια και την ομορφιά της φύσης.

Στο Ιράν, υπάρχουν διάφορα είδη μακρόβιων δέντρων, μεταξύ των οποίων οι κέδροι (σάροι), φτελιές (νάρουν)και πλάτανοι (τσενάρ) είναι από τα πιο σημαντικά. Οι Ιρανοί τρέφουν σεβασμό προς τα αιωνόβια δέντρα και προσπαθούν να τα προστατεύουν. Σε ορισμένες περιοχές, οι ντόπιοι θεωρούν αυτά τα δέντρα ιερά και πιστεύουν ότι η φροντίδα τους θα φέρει καλά γεγονότα στη ζωή τους. Μερικοί μάλιστα πιστεύουν πως αυτά τα δέντρα έχουν υπερφυσικές δυνάμεις, και το να στραφούν σε αυτά μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση προβλημάτων.

Στην επαρχία Ανατολική Αζερμπαϊτζάν, υπάρχουν πολλά αιωνόβια δέντρα — κυρίως πλάτανοι — και μερικά από αυτά, λόγω της σημασίας τους, έχουν καταχωριστεί στον Κατάλογο Εθνικής Φυσικής Κληρονομιάς του Ιράν. Ο αριθμός των καταγεγραμμένων αυτών δέντρων σε αυτή την επαρχία φτάνει τα πάνω από 20 άτομα. Αυτά τα επιβλητικά δέντρα είναι εξαιρετικά ελκυστικά για όσους ενδιαφέρονται για τον οικοτουρισμό.

Οι αιωνόβιοι πλάτανοι της Ανατολικής Αζερμπαϊτζάν

Ο πλάτανος είναι ένα ενδημικό δέντρο του βορείου ημισφαιρίου, που μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι και 50 μέτρα. Συνήθως αναπτύσσεται κοντά σε ρυάκια και σε υγρές περιοχές. Αν βρεθεί σε κατάλληλο περιβάλλον, μπορεί να αναπτυχθεί σημαντικά και να ζήσει για πολλούς αιώνες.

Ο ιρανικός πλάτανος (Platanus orientalis) είναι μια ανατολική ποικιλία του δέντρου που καλλιεργείται ευρέως στους κήπους του Ιράν. Αυτή η ποικιλία είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη και στην Ανατολική Αζερμπαϊτζάν. Πολλοί από τους αιωνόβιους πλατάνους της περιοχής έχουν καταχωριστεί ως εθνικά φυσικά μνημεία.

Ο πλάτανος του Πράπερ – Αζαρσάρ

Το Πράπερ είναι μια από τις παλιές συνοικίες της πόλης Αζαρσάρ. Το όνομα της περιοχής σημαίνει «σκορπισμένος» και πιθανόν να προέρχεται από τον αιωνόβιο πλάτανο που βρίσκεται στο κέντρο της. Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν την ηλικία του δέντρου σε πάνω από 1.000 χρόνια. Ένα από τα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά του δέντρου είναι ότι έχει σχιστεί στα δύο, κάτι που συνέβη όταν το εσωτερικό του σάπισε και προκλήθηκε ρήγμα. Το δέντρο βρίσκεται δίπλα σε ένα τζαμί με το όνομα Σανγκ Αλί (Πέτρινος Αλί), όπου υπάρχει μια πέτρα την οποία οι ντόπιοι θεωρούν ότι φέρει το αποτύπωμα του χεριού του Ιμάμη Αλί.

Ο πλάτανος Καραγκασλάκ – Εχρ

Στο χωριό Καραγκασλάκ της επαρχίας Εχρ, υπάρχει ένας αιωνόβιος πλάτανος ηλικίας περίπου 300 ετών. Το 2024, το δέντρο καταχωρίστηκε στον κατάλογο Φυσικής Εθνικής Κληρονομιάς του Ιράν.

Ο πλάτανος Ζαγκλίκ – Εχρ

Το χωριό Ζαγκλίκ βρίσκεται 25 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης Εχρ. Ο πλάτανος του χωριού βρίσκεται κοντά σε χαράδρες που αποκαλούνται "Μαρς" ή «μυστηριώδεις χαράδρες». Η ηλικία του δέντρου είναι περίπου 800 χρόνια και καταχωρίστηκε το 2018 στον Κατάλογο Εθνικών Μνημείων.

Ο πλάτανος του Χαμνέ

Ο πλάτανος βρίσκεται στα ανατολικά της πόλης Χαμνέ και η ηλικία του φτάνει τα 800 χρόνια. Η διάμετροςτου δέντρου είναι 530 εκατοστά από ανατολή προς δύση και 320 εκατοστά από βορρά προς νότο. Η κόμη του καλύπτει περίπου 300 τετραγωνικά μέτρα και το ύψος του φτάνει τα 15 μέτρα. Λόγω του μεγάλου του ύψους, έχει χτυπηθεί πολλές φορές από κεραυνούς, οι οποίοι του προκάλεσαν πυρκαγιές, όμως το δέντρο επιβίωσε και συνεχίζει να ζει.

Ο πλάτανος Κοντελέτζ – Μάραντ

Οι ντόπιοι υπολογίζουν την ηλικία του δέντρου σε πάνω από 200 χρόνια. Ο πλάτανος βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της πόλης Μάραντ, στο χωριό Κοντελέτζ. Το δέντρο καταχωρίστηκε ως εθνικό μνημείο το 2018.

Ο πλάτανος του Τάουλι Αλιά – Χοντααφαρίν

Το χωριό Τάουλι Αλιά στην επαρχία Χοντααφαρίν φημίζεται για τα όμορφα φυσικά του τοπία. Εκεί, ένας αιωνόβιος πλάτανος βρίσκεται δίπλα σε πηγή και ρυάκι, και αποτελεί δημοφιλή προορισμό αναψυχής για τους κατοίκους. Το δέντρο καταχωρίστηκε ως εθνικό μνημείο το 2019.

Ο πλάτανος του χωριού Ορσί – Τζολφά

Αυτός ο πλάτανος, με ύψος περίπου 15 μέτρα, βρίσκεται στο τζαμί Αλ-Μαχντί του χωριού Ορσί. Το βάρος των κλαδιών έχει προκαλέσει ρωγμές στον κορμό. Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν την ηλικία του σε 1.200 χρόνια. Καταχωρίστηκε στον εθνικό κατάλογο το 2012.

Οι πλάτανοι του χωριού Ζάβιγε – Τζολφά

Το χωριό Ζάβιγε απέχει 21 χιλιόμετρα από την πόλη Τζολφά. Στην αυλή του ιερού Σαγίντ Εσμαήλ, υπάρχουν δύο αιωνόβιοι πλάτανοι που απέχουν μεταξύ τους μόλις 4 μέτρα. Επειδή βρίσκονται σε ιερό χώρο, τυγχάνουν μεγάλου σεβασμού από τους κατοίκους. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο βόρειος πλάτανος έχει ηλικία περίπου 1.000 ετών και ο νότιος περίπου 600 ετών.

Ο πλάτανος της Εσκού

Ο πλάτανος της πόλης Εσκού βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και η ηλικία του εκτιμάται σε πάνω από 1.200 χρόνια. Το δέντρο καταχωρίστηκε το 2012 στον Κατάλογο Φυσικής Κληρονομιάς του Ιράν. Η ανατολικοδυτική διάμετρος του είναι 190 εκατοστά και η βορειονοτιοανατολική είναι 340 εκατοστά, ενώ το ύψος του ξεπερνά τα 18 μέτρα. Παλαιότερα, λόγω σήψης, δημιουργήθηκε κοιλότητα στον κορμό, που χρησιμοποιούνταν ως εργαστήριο τσαγκαρά. Σήμερα, αυτό το σημείο έχει ανακαινιστεί και δίπλα του έχει τοποθετηθεί άγαλμα ενός τσαγκάρη.