Το Φρούριο Αλίσαχ και ο ρόλος του στους αγώνες των Ιρανών ενάντια στην τυραννία και την κατοχή

Το Φρούριο Αλίσαχ και ο ρόλος του στους αγώνες των Ιρανών ενάντια στην τυραννία και την κατοχή

Όταν ο μοντερνισμός δεν είχε ακόμα ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και στις πόλεις δεν υπήρχαν ουρανοξύστες και ψηλοί πύργοι, υπήρχαν λίγα ψηλά κτίρια. Αυτά τα κτίρια ήταν από τα πιο χαρακτηριστικά και το καθένα είχε μια ειδική χρήση. Στην Τάμπριζ, μια από τις ιστορικές πόλεις του Ιράν, το «Φρούριο Αλίσαχ» ή «Φρούριο Τάμπριζ» ήταν το ψηλότερο κτίριο της πόλης μέχρι περίπου 100 χρόνια πριν και ήταν ορατό από μακριά. Σήμερα απομένουν ερείπια αυτού του μεγαλοπρεπούς κτίσματος που μαρτυρούν τη μεγαλοπρέπεια της αρχικής κατασκευής. Με την επέκταση της πόλης, το φρούριο Αλίσαχ βρίσκεται πλέον στο κέντρο της Τάμπριζ.

Ιστορικό του Φρουρίου Αλίσαχ

Το Φρούριο Αλίσαχ ήταν αρχικά ένα τζαμί, αλλά μετά από εκατοντάδες χρόνια, πολλούς σεισμούς και πολέμους στην Τάμπριζ, έχουν μείνει μόνο οι τεράστιοι τοίχοι και το πολύ ψηλό τέμενος της νότιας αίθουσας.
Το Φρούριο Αλίσαχ κατασκευάστηκε μεταξύ 1316 και 1324 μ.Χ. (716 έως 724 Χιτζρί). Ο Ταζατίν Αλίσαχ Γκιλάνι, που ήταν υπουργός των Μογγόλων Ιλχανιδών εκείνη την εποχή, ξεκίνησε την κατασκευή αυτού του τζαμιού με σκοπό να δημιουργήσει ένα μεγάλο μαυσωλείο στην αυλή του. Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι το νότιο τμήμα του τζαμιού είχε μια μεγάλη αψίδα που ήταν μεγαλύτερη από την αψίδα του Κεσρί. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι αυτή η τεράστια αψίδα κατασκευάστηκε κατόπιν εντολής του Αλίσαχ να είναι τέσσερις γζ (1 γζ = 104 εκατοστά) μεγαλύτερη από την αψίδα του Κεσρί. Λόγω του βάρους και της βιασύνης στην κατασκευή της, η αψίδα αυτή κατέρρευσε λίγο μετά την ολοκλήρωσή της. Ο Αλίσαχ πέθανε πριν ολοκληρωθεί το κτίριο, και η κατασκευή του έμεινε μισοτελειωμένη.
Στα περισσότερα ταξιδιωτικά ημερολόγια παλιών Ιρανών και ξένων περιηγητών, το Φρούριο Αλίσαχ αναφέρεται ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια της Τάμπριζ.

Το Φρούριο Αλίσαχ ως προπύργιο των αγωνιστών για την ελευθερία!

Το ότι το φρούριο άντεξε πάνω από 700 χρόνια και πολλούς σεισμούς μαρτυρά την ανθεκτικότητά του. Για αυτόν τον λόγο, πάντα ήταν καταφύγιο και προπύργιο ασφάλειας σε φυσικές καταστροφές και πολέμους.
Το φρούριο χρησιμοποιήθηκε για κάποιο διάστημα ως αποθήκη σιτηρών και ως αποθήκη όπλων, και χτίστηκε ένας περίβολος γύρω του. Γι’ αυτό το λόγο το όνομά του άλλαξε από τζαμί σε φρούριο (Αργ).
Κατά την περίοδο των Κατζάρων (19ος αιώνας) χρησιμοποιήθηκε σαφώς ως στρατιωτική εγκατάσταση. Ο Αμπάς Μιρζά, διάδοχος του Ιράν και διοικητής στον πόλεμο Ιράν-Ρωσίας (1804-1824), το χρησιμοποίησε ως στρατώνα και με την εγκατάσταση εργοστασίου χύτευσης και πυροβολικού στον χώρο του το μετέτρεψε σε κέντρο διοίκησης πολέμου. Κατά την ίδια περίοδο, χτίστηκε και ένα κτίριο τύπου παγόδας (κολαϊ-φερίνγκι) μέσα στο φρούριο.
Αργότερα, κατά την επανάσταση για το σύνταγμα, το Φρούριο Αλίσαχ ήταν προπύργιο των υποστηρικτών του Συντάγματος. Σε εκείνη την περίοδο δέχτηκε και πυροβολισμούς από πυροβόλα που προκάλεσαν ζημιές, οι οποίες ακόμη διακρίνονται στα τείχη του.
Στη συνέχεια, στον πόλεμο με τη Ρωσία (1911), το φρούριο ήταν η βάση αντίστασης των κατοίκων κατά των κατακτητών. Πριν την Ισλαμική Επανάσταση (1979) το φρούριο μετατράπηκε σε εθνικό κήπο και χώρο αναψυχής.

Αρχιτεκτονική του Φρουρίου Τάμπριζ

Λόγω του μεγέθους του, το Φρούριο Αλίσαχ είναι μοναδικό ανάμεσα στα ισλαμικά κτίρια. Η χρήση ανθεκτικών υλικών, όπως το σαρούτζ (είδος κονιάματος) και άλλων ανθεκτικών δομικών υλικών, του δίνει μεγάλη αντοχή.
Τα εναπομείναντα τμήματα περιλαμβάνουν τρεις ψηλούς τοίχους που σχηματίζουν μια αίθουσα με βεράντα. Το πλάτος αυτής της κατασκευής είναι 30 μέτρα και το ύψος της 26 μέτρα. Νεότερες ανασκαφές δείχνουν ότι κάθε τοίχος βυθίστηκε 7 μέτρα στο έδαφος για καλύτερη σταθερότητα.

Εθνική καταχώρηση του Φρουρίου Αλίσαχ στην Τάμπριζ

Αυτή η κατασκευή καταχωρήθηκε το 1932 (1310 στο Ιρανικό ημερολόγιο) ως εθνικό μνημείο στον κατάλογο πολιτιστικής κληρονομιάς του Ιράν.