Το μαυσωλείο του Σεΐχη Μαχμούντ Σαμπεσταρί — ένας τόπος γεμάτος ατμόσφαιρα μυστικισμού και ισλαμικής λογοτεχνίας

Σαμπεστάρ — Η πόλη με το μαυσωλείο του Σεΐχη Μαχμούντ Σαμπεσταρί

Η Σαμπεστάρ είναι μια από τις πόλεις της επαρχίας Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν, γνωστή για το καταπράσινο τοπίο της και τα πολλά φυσικά της τοπία. Στην πόλη αυτή υπάρχουν πολλά ιστορικά μνημεία, με το μαυσωλείο του Σεΐχη Μαχμούντ Σαμπεσταρί να είναι από τα πιο γνωστά.

Ποιος ήταν ο Σεΐχης Μαχμούντ Σαμπεσταρί;

Ο Σααντ-εντ-ντιν Μαχμούντ Σαμπεσταρί ήταν Ιρανός μυστικιστής και ποιητής, γεννημένος το 1279 μ.Χ. (678 Ηγ.) στη Σαμπεστάρ, που τότε ήταν ένα χωριό. Αν και η ζωή του ήταν σύντομη — διήρκησε μόλις 33 έως 38 χρόνια — έγινε ευρέως γνωστός για το ποιητικό έργο του «Γκολσεχν-ε Ράζ» («Ο Κήπος του Μυστικού»), ένα μυστικιστικό ποίημα. Επιπλέον, είχε γνώσεις σε διάφορους τομείς της εποχής του και έγραψε και άλλα έργα σε ποίηση και πεζό λόγο.

Ο Σαμπεσταρί έζησε για κάποιο διάστημα στην πόλη Κερμάν όπου παντρεύτηκε, ενώ τα παιδιά του ίδρυσαν εκεί μια κοινότητα γνωστή ως «Χουατζεγκάν». Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε και πάλι στη Σαμπεστάρ.

Στο έργο του «Γκολσεχν-ε Ράζ», ο Σαμπεσταρί εκφράζει τις μυστικιστικές του ιδέες μέσα από περίπου 2.000 στίχους. Αν και το έργο δεν είναι μεγάλο σε όγκο, θεωρείται ένα από τα πολύτιμα έργα της περσικής μυστικιστικής λογοτεχνίας. Όπως και άλλα έργα μεγάλων Περσών λογοτεχνών, όπως ο Ρουμί και ο Ατάρ, το ποίημα χρησιμοποιεί παραβολές και ιστορίες για να εκφράσει μυστικιστικές και φιλοσοφικές έννοιες. Η αξία του έργου έχει οδηγήσει σε πολλές μεταφράσεις σε διάφορες γλώσσες, ενώ έχει προκαλέσει πολυάριθμες ερμηνείες και επιδράσεις σε άλλους συγγραφείς και μυστικιστές.

Χαρακτηριστικά του μαυσωλείου του Σεΐχη Μαχμούντ Σαμπεσταρί

Ο Σεΐχης Μαχμούντ Σαμπεσταρί αναγνωρίζεται ως ένας σημαντικός Ιρανός λογοτέχνης και μυστικιστής, και το μαυσωλείο του υποδέχεται κάθε χρόνο πολλούς φίλους της ιρανικής λογοτεχνίας και πολιτισμού. Το μαυσωλείο χτίστηκε κατά την περίοδο των Τιμουριδών (1370–1506 μ.Χ.).

Λέγεται ότι ο Τιμούρ ο Λάνγκος (Τιμούρ Γκουρκάνι) διέταξε προσωπικά την κατασκευή του μαυσωλείου το 1378 μ.Χ. (780 Ηγ.). Το αρχιτεκτονικό στυλ είναι παραδοσιακό ιρανο-ισλαμικό και ο τάφος του Σεΐχη βρίσκεται στο κέντρο του κτιρίου.

Κατά τη διάρκεια των αιώνων το μνημείο έχει υποστεί αρκετές ανακαινίσεις, μεταξύ των οποίων και κατά την περίοδο των Κατζάρων (19ος αιώνας), με πρωτεργάτη τον Χατζ Μιρζά Αγκάσι. Δίπλα στον τάφο του Σεΐχη Μαχμούντ βρίσκεται ο τάφος του Μπαχάαλντιν Γιακούμπ Τεμπρίζι, ενός άλλου μεταγενέστερου μυστικιστή από τη Σαμπεστάρ. Υπάρχουν δύο μάρμαρινα μνήματα στο μαυσωλείο, τοποθετημένα το 1850 μ.Χ. (1229 Ηγ.), όπου στον τάφο του Σεΐχη αναφέρεται ότι πέθανε το 1320 μ.Χ. (699 Ηλιακό έτος), κάτι που υποδηλώνει ότι, αντίθετα με την κοινή αντίληψη, έζησε περίπου 50 χρόνια.

Στον κήπο του μαυσωλείου υπάρχουν χαραγμένες πέτρες, από τις οποίες τρεις είναι ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτες: δύο έχουν σχήμα που μοιάζει με κιβώτια, και μία διαθέτει βάση με μιναρές. Το μαυσωλείο έχει πλέον μετατραπεί σε πολιτιστικό και λογοτεχνικό κέντρο, που περιλαμβάνει δημόσια και εξειδικευμένη βιβλιοθήκη στον τομέα της ισλαμικής λογοτεχνίας και μυστικισμού, καθώς και αίθουσα εκδηλώσεων. Υπάρχουν επίσης και χώροι αναψυχής για τους επισκέπτες.

Συνολικά, ο χώρος προσφέρει μια ατμόσφαιρα που μεταφέρει τους επισκέπτες στο πνεύμα της ιρανικής ισλαμικής μυστικιστικής παράδοσης. Η κεντρική θέση του μαυσωλείου μέσα στην πόλη Σαμπεστάρ διευκολύνει την πρόσβαση των επισκεπτών.

Εθνική Καταγραφή

Το 2001 (1380 Ηλιακό έτος), το μαυσωλείο του Σεΐχη Μαχμούντ Σαμπεσταρί καταχωρήθηκε στον κατάλογο των Εθνικών Μνημείων του Ιράν.