Όλα για την Περσέπολη, από την αρχιτεκτονική της μέχρι την ένδοξη ιστορία της

Όλα για την Περσέπολη: Από την αρχιτεκτονική μέχρι την ένδοξη ιστορία της

Η Περσέπολη αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και πιο γνωστά αρχαία μνημεία του κόσμου και η επίσκεψή της μπορεί να είναι ένα ορόσημο στη ζωή κάθε ταξιδιώτη. Βρίσκεται περίπου 75 χιλιόμετρα από την πόλη Σιράζ και θεωρείται μία από τις βασικές έδρες των Αχαιμενιδών βασιλέων (550–330 π.Χ.).

Ιστορία και λειτουργία της Περσέπολης

Το μνημείο θεμελιώθηκε περίπου το 518 π.Χ. με εντολή του Δαρείου του Μεγάλου. Ο Δαρείος διέταξε να χτιστεί ένα συγκρότημα παλατιών στη βάση του όρους Μέχρ (Μίθρα). Μετά τον Δαρείο, το συγκρότημα επεκτάθηκε από τον Ξέρξη και τον Αρταξέρξη Α΄ και έφτασε να καλύπτει έκταση 125.000 τετραγωνικών μέτρων. Περιλάμβανε βασιλικά παλάτια, αμυντικές κατασκευές και οικοδομήματα που λειτουργούσαν ως θησαυροφυλάκια.

Ορισμένοι αρχαιολόγοι πιστεύουν πως η Περσέπολη είχε τελετουργικό χαρακτήρα, με κύρια λειτουργία τον εορτασμό του Νεουρούζ (περσική Πρωτοχρονιά). Άλλοι θεωρούν ότι ιδρύθηκε ως πολιτικό, οικονομικό και διοικητικό κέντρο και επεκτάθηκε με σκοπό την επίδειξη της ισχύος της αυτοκρατορίας.

Αχαιμενιδική αρχιτεκτονική στην Περσέπολη

Για την κατασκευή του συγκροτήματος χρησιμοποιήθηκαν τα καλύτερα υλικά απ’ όλη την αυτοκρατορία. Πιθανολογείται ότι όλες οι εθνότητες υπό την κυριαρχία των Αχαιμενιδών προσέφεραν τα εκλεκτότερα υλικά, τεχνουργήματα και δεξιότητες, ως ένδειξη φιλίας προς τον βασιλιά.

Η πρώτη πύλη εισόδου βρισκόταν στο νότιο άκρο, και οι επισκέπτες έπρεπε να ανέβουν μια σκάλα για να φτάσουν στο παλάτι. Δεξιά της πύλης, υπάρχουν τέσσερις σφηνοειδείς επιγραφές με το όνομα του Δαρείου του Μεγάλου, χαραγμένες πάνω σε τεράστιους λίθους: δύο στα Παλαιά Περσικά, μία στα Ελαμιτικά και μία στα Βαβυλωνιακά. Οι επιγραφές περιλαμβάνουν πληροφορίες για τη φύση και τη λειτουργία της Περσέπολης, τα άτομα που συμμετείχαν στην κατασκευή της και τις ιδέες του Δαρείου.

Σήμερα, οι επισκέπτες εισέρχονται από μια πύλη που κατασκευάστηκε επί Ξέρξη. Αυτή η σκάλα, με περίπου 100 σκαλοπάτια, οδηγεί στο κύριο επίπεδο της Περσέπολης και σε μια μεγάλη πύλη.

Τμήματα του συγκροτήματος της Περσέπολης

Πύλη των Εθνών

Αυτός ο χώρος είναι μια αίθουσα τετράγωνου σχήματος με τέσσερις κίονες και τρεις πέτρινες εισόδους. Στην ανατολική και δυτική είσοδο είναι τοποθετημένοι δύο τεράστιοι φτερωτοί ταύροι. Πάνω από τις εισόδους υπάρχουν έξι επιγραφές σε σφηνοειδή γραφή. Η ανατολική πόρτα οδηγεί στην Αίθουσα των Εκατό Κιόνων και η νότια στην Απαδάνα, το διοικητικό οικοδόμημα του Δαρείου. Η Πύλη κατασκευάστηκε από τον Ξέρξη, ώστε οι αντιπρόσωποι των διαφόρων εθνών να εισέρχονται στην Περσέπολη.

Απαδάνα

Γνωστή και ως αίθουσα ακροάσεων του Δαρείου. Είναι το μεγαλύτερο κτήριο του συγκροτήματος. Διαθέτει συμμετρικές σκάλες εισόδου και επιγραφές που του προσδίδουν απερίγραπτη μεγαλοπρέπεια. Από τους 72 αρχικούς κίονες, σήμερα σώζονται μόνο 13. Δεν διασώζεται τίποτα από την οροφή.

Τατσάρ

Αυτό ήταν το προσωπικό παλάτι του Δαρείου και θεωρείται το παλαιότερο τμήμα της Περσέπολης. Οι επιγραφές περιλαμβάνουν σφηνοειδή γραφή από την εποχή των Αχαιμενιδών, καθώς και επιγραφές από τις εποχές των Σασσανιδών και Καζάρων.

Χαρέμι του Ξέρξη

Βρίσκεται δυτικά του θησαυροφυλακίου. Εκεί υπάρχει ο μεγαλύτερος μονολιθικός λίθος της Περσέπολης. Δεν έγινε υπόγεια θεμελίωση· το κτίσμα χτίστηκε πάνω σε φυσικό πέτρωμα, δείγμα της γεωτεχνικής γνώσης των Αχαιμενιδών. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο της Περσέπολης και ερευνητικό κέντρο.

Τριπίλων (Κεντρικό Παλάτι)

Ένα μικρό κτίριο στο κέντρο του συγκροτήματος, πιθανότατα κατασκευασμένο από τον Ξέρξη ή τον Αρταξέρξη Α΄. Το παλάτι είναι πλούσια διακοσμημένο, με τρεις εισόδους, δύο διαδρόμους και σκάλες που οδηγούν σε άλλα κτήρια. Η αρχιτεκτονική του δείχνει ότι χρησιμοποιούνταν για σημαντικές συναντήσεις.

Χαντίς

Ήταν η προσωρινή κατοικία του Ξέρξη και είχε διπλάσιο μέγεθος από το Τατσάρ. Δύο σκάλες με όμορφα ανάγλυφα οδηγούσαν στο παλάτι.

Θησαυροφυλάκιο

Χτίστηκε από τον Δαρείο και επεκτάθηκε σαν φρούριο από τον Ξέρξη. Ένας χοντρός πλίνθινος τοίχος προστάτευε τον χώρο, αποδεικνύοντας τη σημασία του. Υπήρχε μόνο μία είσοδος στη βορειοανατολική γωνία, ώστε να περιοριστεί η πρόσβαση στους αμύθητους θησαυρούς.

Αίθουσα των Εκατό Κιόνων

Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αίθουσα του συγκροτήματος. Χρησιμοποιούνταν για δημόσιες συγκεντρώσεις. Βρίσκεται βόρεια του θησαυροφυλακίου και ανατολικά της Απαδάνα. Δέκα σειρές με δέκα κίονες στήριζαν την οροφή, εξ ου και το όνομα «Αίθουσα των Εκατό Κιόνων».

Βασιλικός Λόφος

Εκεί βρίσκονται οι πέτρινοι τάφοι των Αρταξέρξη Γ΄, Αρταξέρξη Β΄ και Δαρείου Γ΄. Οι τάφοι είναι διακοσμημένοι με ανάγλυφα και έχουν θέα προς την Περσέπολη.

Αρχαιολογικά ευρήματα στην Περσέπολη

Παρά τις πολυάριθμες ανασκαφές, πολλά μυστήρια παραμένουν. Πάνω από 30.000 πηλοπινακίδες έχουν ανακαλυφθεί, οι περισσότερες στην ελαμιτική γλώσσα, με πολύτιμες πληροφορίες για τη διοίκηση των Αχαιμενιδών. Τα έγγραφα αποκαλύπτουν ότι οι εργάτες δεν ήταν δούλοι, αλλά πληρώνονταν και απολάμβαναν κάτι σαν κοινωνική ασφάλιση.

Ένα άλλο εντυπωσιακό εύρημα είναι το υπόγειο αποχετευτικό σύστημα μήκους περίπου 2 χλμ. και βάθους μέχρι 5-6 μέτρων σε κάποια σημεία.