Το σπίτι Μπεχνάμ, ένα ιστορικό σπίτι με εντυπωσιακή πρόσοψη

Η γειτονιά Μακσούντιε του Τεμπρίζ θεωρείται μία από τις παλιές συνοικίες της πόλης, όπου υπάρχουν πολλά παλιά σπίτια και ιστορικά μνημεία. Ένα από αυτά τα σπίτια είναι γνωστό ως «Σπίτι Μπεχνάμ». Αυτό το σπίτι ανήκε σε έναν άνδρα με το όνομα «Μπεχνάμ Γκεντζέϊ» και για αυτό το λόγο ονομάστηκε «Σπίτι Μπεχνάμ».

Η γειτονιά Μακσούντιε του Τεμπρίζ

Αυτή η ιστορική γειτονιά ιδρύθηκε την περίοδο της κυριαρχίας των Ακ-Κουγιούνλου. Το όνομα της γειτονιάς προέρχεται από το όνομα «Μακσούντ Μπέι», γιος του Οζούν Χασάν, σουλτάνου των Ακ-Κουγιούνλου. Ο Αμπού Νασρ Οζούν Χασάν Ακ-Κουγιούνλου (Οζούν Χασάν σημαίνει «μακρύς ή ψηλός Χασάν») ήταν ένας από τους ισχυρούς σουλτάνους της δυναστείας Ακ-Κουγιούνλου, αλλά η αυτοκρατορία αυτή δεν κράτησε πολύ. Ο Οζούν Χασάν ξεκίνησε τη βασιλεία του το 1453 μ.Χ. (832 Ηλ.) με κέντρο το Ντιγιαρμπακίρ του Ιράκ και το 1471 μ.Χ. (850 Ηλ.) έκανε πρωτεύουσα του το Τεμπρίζ. Πέθανε στις 6 Ιανουαρίου 1478 μ.Χ. (16 Δεκεμβρίου 856 Ηλ.). Η γειτονιά Μακσούντιε ιδρύθηκε την περίοδο που το Τεμπρίζ ήταν πρωτεύουσα των Ακ-Κουγιούνλου.

Εκτός από το Σπίτι Μπεχνάμ, στη γειτονιά βρίσκονται και το Σπίτι Γκεντζεϊζάντε, το Σπίτι Σελμάσι, το Σπίτι του Ουστάντ Σαχριάρ, το Σπίτι Καδάκι, το Σπίτι Χεϊντεράζαντε και το Σπίτι Νικντελ. Η γειτονιά Μακσούντιε βρίσκεται στο κέντρο της σημερινής αστικής περιοχής του Τεμπρίζ και η παρουσία εκεί, λόγω του πλήθους των ιστορικών μνημείων, προσφέρει την ευκαιρία για ταυτόχρονη επίσκεψη σε πολλά αξιοθέατα.

Ιστορία του Σπιτιού Μπεχνάμ

Πιθανότατα η αρχική κατασκευή αυτού του σπιτιού χρονολογείται στα τελευταία χρόνια της δυναστείας Ζαντί και στις αρχές της δυναστείας Κατζάρ (τέλη 18ου αιώνα), αλλά είναι σίγουρο ότι ανακαινίστηκε κατά την περίοδο του Νασερεντίν Σαχ (δεύτερο μισό 19ου αιώνα) και το κτίριο που βλέπουμε σήμερα προέρχεται από αυτή την ανακαίνιση. Οι διακοσμήσεις του σπιτιού, που περιλαμβάνουν διάφορες τοιχογραφίες, ανήκουν επίσης σε αυτή την περίοδο.
Το σπίτι, μαζί με άλλα τέσσερα ιστορικά σπίτια που βρίσκονται κοντά, χρησιμοποιείται σήμερα ως τμήμα του Πανεπιστημίου Τεχνών του Τεμπρίζ.

Χαρακτηριστικά και αρχιτεκτονική του Σπιτιού Μπεχνάμ

Το Σπίτι Μπεχνάμ έχει έκταση περίπου 900 τετραγωνικά μέτρα. Η συνολική σχεδίαση του σπιτιού, όπως και άλλα παλιά ιρανικά σπίτια, περιλαμβάνει δύο τμήματα: το εσωτερικό (αντερούνι) και το εξωτερικό. Στο σχεδιασμό προβλέπεται χώρος για κατοίκηση κατά τους κρύους μήνες του έτους και χώρος για τους ζεστούς μήνες. Δεδομένου ότι ο χειμώνας στο Τεμπρίζ είναι μακρύς, το τμήμα του χειμώνα (κασλάκ) είναι μεγαλύτερο.
Η πρόσοψη του σπιτιού, με τη μεγαλοπρεπή τοιχοποιία από τούβλα, μαγνητίζει τα βλέμματα. Η πρόσοψη συνδυάζει γυψογραφίες και τούβλα σε διάφορα μοτίβα, αρμονικά προσαρμοσμένα στις πόρτες και τα παράθυρα, και είναι πολύ εντυπωσιακή.
Η είσοδος του σπιτιού καταλήγει σε μια αυλή με κήπο μέσω ενός χαώτι (είδος προθαλάμου). Τα παράθυρα με τα πολύχρωμα τζάμια τους προσφέρουν όμορφη θέα στην αυλή και ανοίγουν προς βορρά και νότο.
Στο νότιο μέρος της θερινής κατοικίας υπάρχει μια ψηλή κιονοστοιχία που έχει το ίδιο ύψος με τη θερινή κατοικία. Δύο δωμάτια βρίσκονται στις πλευρές αυτής της κατοικίας.
Η χρήση τοιχογραφιών για τη διακόσμηση του εσωτερικού χώρου είναι ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό. Πρόσφατα, κατά τη διάρκεια εργασιών ανακαίνισης, ανακαλύφθηκαν αρκετές ιρανικές τοιχογραφίες τύπου φρέσκο. Αυτός ο τύπος ζωγραφικής χρησιμοποιούνταν κυρίως στην περίοδο της Αναγέννησης και συχνά περιελάμβανε μια σειρά συνδεδεμένων εικόνων. Η ύπαρξη αυτών των τοιχογραφιών δείχνει ότι οι ιδιοκτήτες και οι σχεδιαστές του Σπιτιού Μπεχνάμ είχαν ιδιαίτερη προσοχή στις ευρωπαϊκές διακοσμήσεις της εποχής. Υπάρχουν όμορφες τοιχογραφίες στους τοίχους και την οροφή της θερινής κατοικίας. Στο νότιο μέρος υπάρχει θερινό αίθριο με κολόνες που έχουν γύψινες βάσεις.
Κάτω από τη θερινή κατοικία υπάρχει ένας χώρος με θολωτή οροφή (χουζχάνε), κατασκευασμένος με προσοχή στις αναλογίες και με χρήση καμάρων και θόλων.
Το εσωτερικό τμήμα του σπιτιού βρίσκεται στο βορειότερο σημείο του κτιρίου. Ανατολικά και δυτικά από το αντερούνι υπάρχουν δωμάτια με θέα στην αυλή. Αυτό το τμήμα χρησιμοποιούνταν τους χειμερινούς μήνες, καθώς δέχεται περισσότερο ηλιακό φως.

Εθνική καταχώρηση

Το Σπίτι Μπεχνάμ καταχωρήθηκε στον Εθνικό Κατάλογο Μνημείων του Ιράν το 1997 (1376 Ηλ.).