Παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος του Ιράν καλύπτεται από ξηρές περιοχές, διάφορα φυτικά είδη όπως το αρές αναπτύσσονται σε ορισμένα μέρη του. Αυτά τα είδη είναι πολύτιμα και εκτός από τη δημιουργία όμορφων φυσικών τοπίων, θεωρούνται σημαντικά για τις μελέτες στη βοτανική και την ζωολογία.
Ο Αρές και τα χαρακτηριστικά του
Ο αρές ή βουνίσιος κέδρος είναι ένα μακροβιόφυτο που αναπτύσσεται σε υψόμετρο άνω των 2.000 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Υπάρχουν πάνω από 50 διαφορετικά είδη του, τα οποία βρίσκονται στη βόρεια ημισφαίρια, από τον Αρκτικό Κύκλο έως τα τροπικά δάση της Αφρικής. Ο αρές προσαρμόζεται σχεδόν σε κάθε τύπο κλίματος. Ορισμένα από αυτά τα δέντρα υπολογίζεται ότι ζουν έως και 2.000 χρόνια.
Ο βουνίσιος κέδρος είναι ένα βελονοφόρο φυτό με μεγάλη αντοχή σε έντομα και παράσιτα. Λόγω αυτής της ανθεκτικότητας, σπάνια συναντάται δέντρο αρές που να έχει πεθάνει από ασθένειες ή φυσικούς παράγοντες. Μία από τις αιτίες των μορφολογικών διαφορών μεταξύ των αρές είναι η προσαρμογή τους για να προστατευθούν από παράσιτα και έντομα και να επιβιώσουν σε δύσκολες φυσικές συνθήκες μέσω αλλαγών στο σχήμα τους.
Ο αρές αναπτύσσεται μόνο μέσω σπόρων, αλλά στη φύση η παρουσία των σπόρων στα περιττώματα ζώων όπως κοράκια, αγριογούρουνα ή αρκούδες, και οι κατάλληλες συνθήκες που παρέχουν αυτά τα περιττώματα, βοηθούν στην αναπαραγωγή του.
Αρές και το Ιράν
Ορισμένα είδη αρές έχουν προσαρμοστεί στο κλίμα του Ιράν και την ξηρασία του και θεωρούνται αυτόχθονα είδη της χώρας. Η επαρχία Γιαζντ είναι μία από τις περιοχές όπου υπάρχουν δάση αρές. Τα δάση αυτά απλώνονται γύρω από το χωριό Μπατζγκάν, το οποίο ανήκει στη διοίκηση της πόλης Μπαφκ, στο νοτιοανατολικό Γιαζντ και είναι γνωστό για τα πέτρινα σπίτια του. Η μέση θερμοκρασία στο Μπατζγκάν είναι χαμηλότερη σε σύγκριση με άλλες περιοχές του Γιαζντ, όμως η βροχόπτωση δεν είναι υψηλή. Το δάσος αρές γύρω από το χωριό αποτελεί έναν πολύτιμο βιότοπο και προσφέρει εξαιρετικά όμορφα τοπία.
Τα δάση αρές του Μπατζγκάν
Το δάσος αρές βρίσκεται στα δυτικά του χωριού Μπατζγκάν και περιβάλλεται από βουνά από βορρά, δύση και νότο. Είναι ο μοναδικός δασικός βιότοπος της επαρχίας Γιαζντ. Η έκτασή του είναι περίπου 700 εκτάρια και φιλοξενεί πολλά αρχαία δέντρα, με κάποιους ντόπιους να εκτιμούν την ηλικία ορισμένων δέντρων πάνω από 1.000 χρόνια. Η βλάστηση στο δάσος αρές είναι αραιή. Επειδή το αρές αναπτύσσεται σε μεγάλα υψόμετρα, η πρόσβαση στο κεντρικό τμήμα του δάσους γίνεται μόνο με πεζοπορία και αναρρίχηση σε δύο δύσκολες διαδρομές: η μία βρίσκεται στα βορειοδυτικά (η χαράδρα Σαντκάμ) και η άλλη στα ανατολικά του χωριού. Η πεζοπορία ξεπερνά τα δύο χιλιόμετρα, αλλά η θέα του γαλάζιου ουρανού και των λευκών νεφών μέσα από τα πυκνά κλαδιά του αρές, σε συνδυασμό με τη μοναδική σιωπή των γύρω βουνών, αξίζει την προσπάθεια.
Τα δέντρα αρές στο Μπατζγκάν έχουν ύψος από 60 εκατοστά έως πάνω από 20 μέτρα και διάμετρο κορμού που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει τα 2 μέτρα. Είναι αειθαλή όλο το χρόνο και σε αντίθεση με άλλα βελονοφόρα φυτά έχουν σημαντική οριζόντια ανάπτυξη, δημιουργώντας ένα κατάλληλο καταφύγιο από την καυτή ηλιοφάνεια του καλοκαιριού.
Οι κάτοικοι του Μπατζγκάν και των γύρω περιοχών σέβονται πολύ τον αρές και τον θεωρούν σύμβολο αντοχής και υπομονής. Χρησιμοποιούν το ξύλο του για τη στέγη ή τις κολόνες των σπιτιών τους, αλλά φροντίζουν να μη βλάπτουν το δέντρο κατά το κόψιμο κλαδιών ή κορμών, ώστε να διασφαλίζουν τη συνέχιση της ζωής του. Τα φύλλα, οι σπόροι και η ρητίνη του χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία αρωμάτων. Παλιότερα, οι ντόπιοι χρησιμοποιούσαν τους σπόρους του δέντρου για τη θεραπεία ορισμένων ασθενειών, όπως ο πόνος στο αυτί.
Εθνική καταχώρηση των δασών αρές του Μπατζγκάν
Η περιοχή αυτή καταχωρήθηκε το 2017 (1395 στο ιρανικό ημερολόγιο) στον εθνικό κατάλογο φυσικών μνημείων του Ιράν.
_crop.jfif)