Το χωριό Κατάραμ, το θαύμα της φύσης δίπλα στην καυτή έρημο του Γιαζντ

Η σύγχρονη ζωή τείνει να είναι περισσότερο αστική και το χωριό έχει χάσει την αξία και τον ρόλο που είχε στο παρελθόν. Ωστόσο, το χωριό εξακολουθεί να είναι τόπος διαβίωσης ανθρώπων εργατικών που ζουν από τη γεωργία, την κτηνοτροφία και άλλες δραστηριότητες σχετικές με τη φύση. Η ζωή στο χωριό είναι γεμάτη με προσπάθεια και κόπο, αλλά έχει κάτι που δεν μπορεί να βρεθεί στην πόλη: ζωντάνια, ηρεμία και φρεσκάδα.

Πολλοί τουρίστες προτιμούν αντί να επισκεφθούν πόλεις ως προορισμό, να επιλέξουν χωριά για να ζήσουν μια σύντομη εμπειρία ζωής σε αυτά και να επιστρέψουν στην ουσία του ανθρώπου, δηλαδή τη συνύπαρξη με τη φύση. Υπάρχουν χωριά που κάνουν αυτή την εμπειρία πιο ευχάριστη, επιλεγμένα ως πρότυπα τουριστικών χωριών, με όμορφη φύση και παλιά ιστορία. Το χωριό Κατάραμ είναι ένα από αυτά, ένα χωριό μέσα στην έρημο που λάμπει σαν ένα πράσινο κόσμημα.

Πού βρίσκεται το χωριό Κατάραμ;
Η επαρχία Γιαζντ έχει έκταση πάνω από 76.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι η όγδοη μεγαλύτερη επαρχία στο Ιράν. Το κλίμα της είναι ερημικό, γι’ αυτό οι οικισμοί είναι αραιά διασκορπισμένοι. Το χωριό Κατάραμ βρίσκεται στην επαρχία Μπαφκ, στα ανατολικά της Γιαζντ. Το Μπαφκ είναι γνωστό για τους πλούσιους ορυκτούς πόρους του, αλλά έχει και αρκετά πράσινα χωριά, όπως το Κατάραμ. Αυτά τα χωριά έχουν δημιουργηθεί ξεχωριστά μέσα στην έρημο και η πρασινάδα τους οφείλεται σε πηγές και κανάλια νερού (κανατά). Το χωριό Κατάραμ είναι στις δυτικές πλαγιές των βουνών Μπατζγκάν, στο νότιο τμήμα της πόλης Μπαφκ, σε ένα ορεινό φαράγγι. Η απόσταση από το Μπαφκ είναι περίπου 43 χιλιόμετρα.

Χαρακτηριστικά του χωριού Κατάραμ
Τα καλντερίμια με σκεπές, τα σκαλοπατιαστά σοκάκια, οι πέτρινοι τοίχοι των κήπων, οι μικρές πόρτες και τα δαιδαλώδη στενά, δίνουν στο Κατάραμ μια ιδιαίτερη ταυτότητα ανάμεσα στα χωριά της επαρχίας Γιαζντ. Η κλιμακωτή δομή των σπιτιών έχει κάνει πολλούς να το συγκρίνουν με το Μασούλε του βόρειου Ιράν και το αποκαλούν «το Μασούλε της Γιαζντ». Τα σοκάκια έχουν σκεπαστές διαβάσεις για να προστατεύουν από τη ζέστη του καλοκαιριού και το βαρύ χιόνι του χειμώνα. Πιθανόν οι παλιοί κάτοικοι να είχαν και λόγους ασφαλείας στο νου τους όταν τα κατασκεύαζαν.

Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 1500 μέτρων και έχει αναπτυχθεί κατά μήκος της κοιλάδας από ανατολή προς δύση, ανάλογα με τη γεωγραφία του τόπου. Οι περισσότεροι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία και την κηπουρική, ενώ κάποιοι δουλεύουν στα ορυχεία της περιοχής. Μια πηγή έξι χιλιόμετρα από το χωριό, που το νερό της περνά μέσα από το χωριό σε ένα ρυάκι, είναι η κύρια πηγή νερού.

Το Κατάραμ περικλείεται από βουνά που λειτουργούν σαν φυσικό φράγμα, προστατεύοντας το από τις σκληρές συνθήκες της ερήμου. Μέρος των βουνών έχει διαβρωθεί και έχει πάρει τη μορφή πετρών που οι ντόπιοι ονομάζουν «τζογκάν». Αυτά τα βουνά είναι ιδανικά για αναρρίχηση.

Η ιδιαίτερη κατάσταση του χωριού επιτρέπει την καλλιέργεια τόσο θερμόφιλων φυτών όπως ο φοίνικας και το φυστίκι, όσο και καρυδιών και αμυγδάλων που χρειάζονται πιο ψυχρό και υγρό κλίμα. Το κλίμα είναι τέτοιο που μέσα σε μικρή απόσταση μπορεί κανείς να αισθανθεί την αλλαγή της θερμοκρασίας και των εποχών. Στο Κατάραμ ζουν ζώα όπως αίγες, αγριοκάτσικα, αρνιά, κριάρια, ορτύκια και φασιανοί. Φυτά όπως η άγρια συκιά, το κύμινο και το άγριο αμύγδαλο είναι επίσης ντόπια.

Κάποιοι πιστεύουν ότι το χωριό έχει ιστορία πέντε χιλιάδων χρόνων, καθώς στο είσοδό του υπάρχει παλιό νεκροταφείο. Η επιλογή της τοποθεσίας πιθανότατα έγινε και για λόγους ασφαλείας, αφού τα βουνά έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην προστασία από εισβολείς. Στο χωριό υπάρχουν παλιά φράγματα και πολλές πηγές που το καθιστούν ενδιαφέρον προορισμό για οικοτουρισμό.

Η διάλεκτος των κατοίκων διαφέρει από αυτή της πόλης Μπαφκ, γεγονός που το καθιστά ενδιαφέρον για ανθρωπολογικές και γλωσσολογικές μελέτες. Παράλληλα, παραδοσιακά παιγνίδια όπως το «γκιοϊ-μπαζί» (παιχνίδι με μπάλες), «τσεφτέ-μπαζί» και «ζογκαλ-μπαζί» είναι ακόμη διαδεδομένα. Υπάρχει επίσης ένα έθιμο, το «Ταλού Γκερντάνι», για την επίκληση βροχής, όπου ένας νέος ή έφηβος επιλέγεται ως «Ταλού», κουβαλά κουδούνι και πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι ζητώντας προσφορές (χρήματα ή φαγητό, όπως σοκολάτα ή σούπα).