Το Μεγάλο Τζαμί του Τουρκ και οι πέτρες που υποκλίνονται μπροστά στην τέχνη!

Το Τζαμί Τουρκ, από πλευράς κατασκευής και υλικών που χρησιμοποιήθηκαν, είναι ένα από τα πιο όμορφα και εντυπωσιακά τζαμιά της Ανατολικής Αζερμπαϊτζάν. Ο τρόπος κατασκευής του έχει οδηγήσει ορισμένους ειδικούς να το περιγράψουν ως ένα από τα κτίρια που παρουσιάζουν τη μεγαλοπρέπεια του Ισλαμικού πολιτισμού στην ακμή του.

Πού βρίσκεται το Τζαμί Τουρκ;

Το Τζαμί Τουρκ βρίσκεται στην πόλη Τουρκ, που ανήκει στην περιοχή Καντουάν του νομού Μιάνε. Ο νομός Μιάνε είναι ο ανατολικότερος νομός της Ανατολικής Αζερμπαϊτζάν και, σύμφωνα με ευρήματα και επιγραφές της Ασσυριακής και Ουραρτιανής περιόδου, η ιστορία του χρονολογείται περίπου στο 720 π.Χ. Ο Μιάνε είναι ο μεγαλύτερος νομός στη βορειοδυτική περιοχή του Ιράν με έκταση 5919 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Βρίσκεται ανάμεσα στις οροσειρές Μπεζγκούς και Καφλάντι, με υψόμετρο περίπου 1100 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Αυτά τα χαρακτηριστικά καθιστούν την περιοχή κατάλληλη για κηπευτική, με μέση ετήσια βροχόπτωση 320 χιλιοστά.

Η πόλη Τουρκ απέχει 25 χιλιόμετρα από την πόλη Μιάνε, που είναι η έδρα του νομού, και βρίσκεται σε μια εκτεταμένη πεδιάδα. Το κλίμα της πόλης είναι ψυχρό και ξηρό, με θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 35 βαθμούς Κελσίου το καλοκαίρι έως -18 βαθμούς το χειμώνα. Τα πλούσια βοσκοτόπια γύρω από την πόλη έχουν δώσει ώθηση στην κτηνοτροφία της περιοχής. Το παλαιότερο ιστορικό έγγραφο που αναφέρει το όνομα Τουρκ είναι ένα βιβλίο από το 1077 μ.Χ. (456 ήλιακό έτος ή 469 ισημερινό).

Ιστορία του Τζαμιού Τουρκ

Συνήθως στα ισλαμικά τζαμιά τοποθετούνταν επιγραφές για να προσδιορίσουν το έτος κατασκευής και τους ευεργέτες τους, όμως το Τζαμί Τουρκ δεν διαθέτει τέτοιες επιγραφές. Για το λόγο αυτό δεν μπορεί να καθοριστεί με ακρίβεια η χρονολογία κατασκευής του. Παρόλα αυτά, οι ειδικοί τοποθετούν την κατασκευή του στην περίοδο των Ιλχανιδών (13ος-14ος αιώνας μ.Χ.), αν και κάποιοι πιστεύουν ότι η κατασκευή του μπορεί να ανάγεται σε προγενέστερες περιόδους. Κατά την άποψή τους, το Τζαμί Τουρκ χτίστηκε τον 1ο αιώνα της Χιτζρά (7ος-8ος αιώνας μ.Χ.).

Στο τζαμί υπάρχουν επιγραφές και ανάγλυφα με το καλλιγραφικό στυλ Νεσταλίκ. Σε μία από αυτές διακρίνεται η χρονολογία 1016 Χιτζρί (1607 μ.Χ.), που αντιστοιχεί στην περίοδο βασιλείας του Σαχ Αμπάς των Σαφαβιδών.

Χαρακτηριστικά και αρχιτεκτονική του Τζαμιού Τουρκ

Το τζαμί αποτελείται από 10 διαφορετικά τμήματα. Η κεντρική αυλή έχει δύο εισόδους. Στο παρελθόν υπήρχε ένας μιναρές σε αυτό το μέρος του τζαμιού, που καταστράφηκε από τον ισχυρό σεισμό στις 22 Μαρτίου 1879 (2 Φεβρουαρίου 1258 Ηλιακού), με μέγεθος περίπου 6,7 Ρίχτερ, που κατέστρεψε μεγάλο μέρος της πόλης Τουρκ. Το ανώτερο επίπεδο του τζαμιού επίσης καταστράφηκε σε αυτόν τον σεισμό. Μία επιγραφή δείχνει ότι μετά τον σεισμό, ένας άνδρας ονόματι Χατζ Αμπάς Τουρκί ανακαίνισε το κτίριο το 1803 μ.Χ. (1282 Χιτζρί). Ακολούθησαν διάφορες μικρές και μεγάλες επισκευές, η σημαντικότερη από τις οποίες έγινε το 1984 μ.Χ. (1363 Ηλιακού).

Η κύρια αίθουσα προσευχής είναι ένα ορθογώνιο περίπου 18x5 μέτρων. Ένας μεγάλος τρούλος βρίσκεται πάνω από τον χώρο κοντά στο ιερό, και 12 μικρότεροι τρούλοι στέκονται πάνω σε λαξευμένους κίονες. Οι κίονες είναι κατασκευασμένοι από ενιαίο πέτρωμα, με κόκκινη απόχρωση που τους κάνει ιδιαίτερα όμορφους και εντυπωσιακούς. Αυτοί οι κίονες προσδίδουν στο τζαμί μια απαράμιλλη μεγαλοπρέπεια.

Η αίθουσα προσευχής έχει ένα κύριο ιερό, διακοσμημένο με απλή μαρμάρινη διακόσμηση. Το ιερό είναι λαξευμένο από ένα ενιαίο κομμάτι πέτρας και έχει μεγάλη καλλιτεχνική και ιστορική αξία. Δύο μικρότερα ιερά βρίσκονται εκατέρωθεν του κυρίου ιερού, πιθανόν διακοσμητικά και δεν χρησιμοποιούνταν για την τέλεση της προσευχής. Η χρήση τούβλων σε ορισμένα τμήματα του τζαμιού υποστηρίζει την άποψη ότι το κυρίως πέτρινο τμήμα είναι παλαιότερο.

Ένα μαυσωλείο βρίσκεται σε ένα δωμάτιο στη νοτιοανατολική πλευρά της αίθουσας προσευχής, που πιθανόν ανήκει στον ευεργέτη του τζαμιού. Κάποια κείμενα αναφέρουν το όνομα αυτού του ατόμου ως «Χοτζέ Καούς Τουρκί».

Εθνική Καταγραφή του Τζαμιού Τουρκ στο Μιάνε

Το ιστορικό αυτό μνημείο καταγράφηκε στον εθνικό κατάλογο των μνημείων του Ιράν το 1989 (1368 Ηλιακού).