Ο Φερντουσί είναι περισσότερο γνωστός για τα επικά του ποιήματα. Ένα επικό ποίημα ορίζεται απλά ως ένα αφηγηματικό ποίημα που αναφέρεται στη γενναιότητα και το θάρρος. Οι ήρωες στα επικά ποιήματα και τις ιστορίες συνήθως διαθέτουν εξαιρετικές φυσικές και πνευματικές δυνάμεις, πολύ πιο ισχυρές από αυτές των απλών ανθρώπων. Ο «Χακίμ Αμπούλ-Κασέμ Φερντουσί» θεωρείται ο μεγαλύτερος επικός ποιητής στην ιστορία της περσικής λογοτεχνίας.
Η περίοδος πριν από το Σαχναμέχ
Ο Χακίμ Αμπούλ-Κασέμ Φερντουσί γεννήθηκε στα περίχωρα της πόλης Τους στην επαρχία Χορασάν Ραζάβι το 940 μ.Χ. Αυτός ο σπουδαίος Ιρανός ποιητής γεννήθηκε σε αγροτική οικογένεια. Έμαθε ανάγνωση και γραφή σε ένα μακτάμπ (είδος δημοτικού σχολείου) στο χωριό του, το Πάζ. Στη συνέχεια ταξίδεψε στην πόλη Τους για να συνεχίσει την εκπαίδευσή του σε σχολείο της πόλης, όπου είχε την ευκαιρία να επωφεληθεί από την παρέα του Αμπού Μάνσουρ Μοχάμαντ ιμπν Αχμάντ, γνωστού ως Ντακίκι. Αν και ο Ντακίκι έζησε μόνο τριάντα χρόνια, αφιέρωσε τον περισσότερο χρόνο του στη μετατροπή σε στίχους των εθνικών ιστοριών ενός επικού πεζού έργου με τίτλο «Αμπού Μάνσουρι Σαχναμέχ». Ο Ντακίκι συνέθεσε περίπου χίλιους στίχους για τον Βιστάσπα και την άνοδο του Ζωροάστρη. Ο Ντακίκι δολοφονήθηκε από τον υπηρέτη του, και τότε ο Φερντουσί αποφάσισε να ολοκληρώσει το ατελές έργο του. Ο Φερντουσί συμπεριέλαβε τους στίχους του Ντακίκι στο Σαχναμέχ και χρησιμοποίησε το «Αμπού Μάνσουρι Σαχναμέχ» ως κύρια πηγή για το δικό του έργο.
Το Σαχναμέχ του Φερντουσί: η περηφάνια των Ιρανών
Ο Φερντουσί αγαπούσε να διαβάζει αρχαίες μυθολογικές ιστορίες. Κατά τη διάρκεια της ζωής του το Ιράν κυβερνιόταν από την αυτοκρατορία των Σαμανιδών, μια εποχή όπου η Περσική γλώσσα (Dari) είχε αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία. Παρόλο που η επίσημη γλώσσα των Σαμανιδών ήταν τα Αραβικά, επέτρεπαν στους Ιρανούς ποιητές να συνθέτουν τα ποιήματά τους στη μητρική τους γλώσσα. Ο Φερντουσί εκμεταλλεύτηκε αυτή την ευκαιρία για να αναδείξει και να ανανεώσει τον ορισμό της ιρανικής ανθρωπότητας και εθνικισμού. Εδραίωσε την ιρανική ταυτότητα, τις ρίζες, την ιστορία και τα επιτεύγματα. Οι Ιρανοί θα του είναι αιώνια ευγνώμονες.
Το Σαχναμέχ είναι γνωστό ως «η περηφάνια των Ιρανών» στη περσική λογοτεχνική κοινότητα. Οι πρωταγωνιστές του Σαχναμέχ είναι ο Ροστάμ, ο Σουχράμπ, ο Καβέ Αχάνγκαρ και ο Σιμούρχ, ενώ οι κακοποιοί είναι ο Ζαχάκ και ο Καϊ Καβούς. Ο Ροστάμ είναι ο βασικός ήρωας του Σαχναμέχ. Είναι ένας Ιρανός πολεμιστής με τεράστιες δυνάμεις, που μάχεται και νικά τους δαίμονες (Divs). Ιστορίες από το Σαχναμέχ, όπως «Ο Ροστάμ και ο Εσφεντιάρ», παραμένουν σημαντικές για τους Ιρανούς ακόμα και μετά από πάνω από χίλια χρόνια. Το βιβλίο αποτελείται από τρία μέρη: μυθολογικό (Asatiri), πολεμικό (Pahlavani) και ιστορικό.
Χάρη στον Φερντουσί και το σπουδαίο βιβλίο του Σαχναμέχ, οι μεγάλοι προσωπικότητες της ιρανικής λογοτεχνίας θεωρούν την εποχή των Σαμανιδών, δηλαδή τον 10ο και 11ο αιώνα μ.Χ., ως την πιο σημαντική περίοδο για την επική γραφή στο Ιράν.
Η κληρονομιά του Φερντουσί: μια στιβαρή βάση
Ο Χακίμ Αμπούλ-Κασέμ Φερντουσί απεβίωσε στην πατρίδα του το 1032 σε ηλικία 73 ετών. Η 25η ημέρα του ιρανικού μήνα Ορντιμπεχές (που συμπίπτει με τις 15 Μαΐου) έχει οριστεί ως η ημέρα «Τιμής στον Φερντουσί και στην Περσική Γλώσσα και Λογοτεχνία». Οι Ιρανοί πιστεύουν ότι μέσα από το έργο του «Σαχναμέχ» ο Φερντουσί αναβίωσε την ιρανική ταυτότητα και πολιτισμό. Ο τάφος του Φερντουσί βρίσκεται 28 χιλιόμετρα έξω από το χωριό Πάζ και κάθε τούβλο του μνημείου θυμίζει σε όλους το θαυμαστό επικό του έργο. Πραγματικά, η περσική γλώσσα και ο λαός του Ιράν χρωστούν την ταυτότητά τους στον Φερντουσί, όπως ο ίδιος το περιγράφει σε ένα από τα ποιήματά του:
«Μου πήρε τριάντα χρόνια ταλαιπωρίας — Σίγουρα, αναζωογόνησα τους Ιρανούς με την ποιηση»
_crop.jpg)
