Τάγκ Τσούγκαν και τα μυστηριώδη πετρογλυφικά του.

Τάγκ Τσούγκαν και τα μυστηριώδη πετρογλυφικά του

Κοντά στην αρχαία πόλη Μπισάπουρ βρίσκεται ένα φαράγγι στο οποίο διατηρούνται ιστορικά μνημεία του 3ου αιώνα μ.Χ. Το «Τάγκ Τσούγκαν» είναι το μέρος από όπου πηγάζει ο ποταμός Σαπούρ και εκεί υπάρχουν ανάγλυφα βασιλιάδων της δυναστείας των Σασσανιδών. Αυτά τα ανάγλυφα μοιάζουν με τα ανάγλυφα του Νακσ-ε Ρουστάμ και του Μπιστούν και έχουν υψηλή ιστορική αξία.

Ο λόγος ονομασίας
Λέγεται ότι το Τάγκ Τσούγκαν ήταν ο τόπος όπου παιζόταν το παραδοσιακό ιππικό παιχνίδι «τσούγκαν», και οι βασιλιάδες των Σασσανιδών έπαιζαν εκεί για διασκέδαση. Το τσούγκαν είναι ένα καθαρά ιρανικό άθλημα, όπου δύο ομάδες ιππέων προσπαθούν να περάσουν μια μπάλα (γούι) μέσα από την αντίπαλη εστία με χτυπήματα ράβδων που κρατούν στα χέρια τους.

Αρχαιολογικά μνημεία του Τάγκ Τσούγκαν
Υπάρχει ένα σπήλαιο με το όνομα «Σπήλαιο Σαπούρ» μέσα στο φαράγγι, όπου βρίσκεται ένα άγαλμα του Σαπούρ του Σασσανίδη. Τρία χωριά — Τάγκ Τσούγκαν Άλια, Σεφλί και Βάστα — βρίσκονται στην περιοχή, με καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Έτσι, η επίσκεψη στο Τάγκ Τσούγκαν είναι ενδιαφέρουσα όχι μόνο για τους λάτρεις της ιστορίας αλλά και για τους φυσιολάτρες.

Στο φαράγγι υπάρχουν έξι ανάγλυφα που σχετίζονται με τους βασιλιάδες Σαπούρ Α’ (240-270 μ.Χ.), Βαχράμ Α’ (271-274 μ.Χ.) και Βαχράμ Β’ (274-293 μ.Χ.). Αυτά τα ανάγλυφα είναι πιο περίπλοκα και μεγαλύτερα σε σχέση με άλλα της ίδιας εποχής.
Αν εισέλθετε από την πλευρά του Μπισάπουρ, θα δείτε τέσσερα ανάγλυφα στα αριστερά (βόρεια) και δύο στα δεξιά (νότια). Τρία από αυτά έχουν έκταση άνω των 30 τετραγωνικών μέτρων και πάνω από 30 μορφές είναι εμφανείς.

1. Πρώτο ανάγλυφο του Σαπούρ Α’
Αφηγείται τη νίκη του Σαπούρ Α’ επί του Ρωμαίου αυτοκράτορα. Ο Σαπούρ και ο Αχουρα Μάζντα είναι έφιπποι και κοιτάζονται. Το σώμα του αυτοκράτορα Γορδιανού είναι πεσμένο κάτω από το άλογο του Σαπούρ, ενώ ο διάβολος είναι κάτω από το άλογο του Αχουρα Μάζντα. Ο Φίλιππος, άλλος αυτοκράτορας, γονατίζει μπροστά στο άλογο του Σαπούρ.

2. Δεύτερο ανάγλυφο του Σαπούρ Α’
Δείχνει προφίλ του Σαπούρ Α’, έφιππου στο κέντρο της σκηνής. Φοράει στέμμα με περίγραμμα και κρατά με το δεξί χέρι τον καρπό του Ρωμαίου αυτοκράτορα Βαλεριανού. Ο Φίλιππος γονατίζει μπροστά του και ένα γυμνό παιδί με δύο φτερά πετάει. Δεξιά και αριστερά υπάρχουν ιππείς και αξιωματικοί του βασιλιά.

3. Τρίτο ανάγλυφο του Σαπούρ Α’
Περισσότερες από 100 μορφές είναι ορατές. Αφηγείται επίσης τη νίκη του Σαπούρ επί των Ρωμαίων. Στο κέντρο, ο Σαπούρ έφιππος κρατά αιχμάλωτο τον Βαλεριανό. Ο Φίλιππος γονατίζει μπροστά και το σώμα του Γορδιανού είναι κάτω από το άλογό του. Δεξιά 71 Ιρανοί στρατηγοί έφιπποι (τα κεφάλια τους έχουν χαθεί λόγω διάβρωσης). Αριστερά, ο ρωμαϊκός στρατός σε πέντε σειρές. Στο πάνω μέρος, άνθρωποι με στέμματα, δύο λιοντάρια και χρυσά και ασημένια νομίσματα.

4. Πρώτο ανάγλυφο του Βαχράμ Β’
Απεικονίζει τη νίκη του Βαχράμ Β’ επί ανταρτών. Ο Βαχράμ έχει μακριά γενειάδα, φτερωτό στέμμα και φορά στενό το πάνω μέρος και φαρδιά παντελόνια. Ένας αξιωματικός που μοιάζει με τον βασιλιά στέκεται απέναντί του. Πίσω του, τρεις Άραβες άρχοντες και τρεις άλλοι με μακριές χλαμύδες προσφέρουν δώρα όπως άλογα και καμήλες.

5. Δεύτερο ανάγλυφο του Βαχράμ Β’
Διαστάσεις 5 x 5.1 μέτρα. Ο Βαχράμ φαίνεται μεγαλόσωμος, κρατά σημαία στο δεξί και ξίφος στο αριστερό χέρι. Δεξιά, αυλικοί του σασσανιδικού παλατιού αποδίδουν σεβασμό. Αριστερά, άνθρωποι φέρνουν δύο αιχμαλώτους. Πίσω του 10 άρχοντες και στο τέλος της εικόνας έναν ελέφαντα.

6. Ανάγλυφο του Βαχράμ Α’
Απεικονίζει τον Βαχράμ Α’ να λαμβάνει τη θεία χάρη (Φρα-Ιζντί) από τον Αχουρα Μάζντα. Δείχνει επίσης τη νίκη του στον πόλεμο κατά της Ρώμης. Είναι το πιο καλοδιατηρημένο ανάγλυφο με λεπτομερείς αναπαραστάσεις ρούχων και υφασμάτων.
Αριστερά ο Αχουρα Μάζντα, έφιππος, κρατά στέμμα με περίγραμμα και δαχτυλίδι βασιλείας. Δεξιά ο Βαχράμ φορά στέμμα και κάθεται πάνω στο άλογό του.

Καταχώρηση ως εθνικό μνημείο
Το Τάγκ Τσούγκαν καταχωρήθηκε ως εθνικό μνημείο του Ιράν το 1932 (1310 ηλιακό έτος).