Ιμπν Μισκάουιχ: Ο Λογικός και Σοφός

ΖΩΗ

Ο Ιμπν Μισκαουάιχ μετακόμισε στην περιοχή Μπουχιάν της Βαγδάτης στην τρίτη δεκαετία της ζωής του και πέρασε 12 χρόνια κοντά στον Αμπού Μοχάμαντ Μαχλάμπι, τον βίζιερ του Μου’ιζ αλ-Ντάουλα Ντεϊλάμι. Εργάστηκε επίσης για τον Ιμπν Αμίδ, τον βίζιερ του Ρουκν αλ-Ντάουλα, για επτά χρόνια και ήταν υπεύθυνος για τη διαχείριση της βιβλιοθήκης του στη Ραΐ. Μετά τη δολοφονία του Ιμπν Αμίδ, ο Ιμπν Μισκαουάιχ προστάτευσε τη βιβλιοθήκη από καταστροφή και κλοπή. Ωστόσο, αρνήθηκε να συνεργαστεί με τον Σάχιμπ ιμπν Αμπάντ (Ιρανός λόγιος και κρατικός αξιωματούχος, που υπηρέτησε ως μέγας βίζιερ των Βουγιόντων ηγεμόνων της Ραΐ από το 976 έως το 995). Έπειτα, μετακόμισε στη Σιράζ για να υπηρετήσει τον Ιζζ αλ-Ντάουλα Ντεϊλάμι ως βιβλιοθηκάριος. Στη συνέχεια, υπηρέτησε τον γιο του Ιζζ αλ-Ντάουλα, τον Σάμσαμ αλ-Ντάουλα. Ο Ιμπν Μισκαουάιχ ήταν σύγχρονος του Ιμπν Σίνα (Αβικέννα) και ήταν επίσης σε επικοινωνία με τον Αμπού Χαγιάν Τοχίδι και τον Μπαδί αλ-Ζαμάν Χαμεντανί μέσω αλληλογραφίας. Ήταν αναμφισβήτητα μια σημαντική μορφή της εποχής του και είχε κυριαρχία σε τομείς όπως η ιστορία, το καλάμ (ισλαμική θεολογία), η φιλοσοφία και η ιατρική. Ενδιαφερόταν επίσης για την αλχημεία και την αποκρυφιστική σκέψη. Η αντίληψή του για τη θρησκεία ήταν μάλλον φιλοσοφική και αρκετά ορθολογική, και όπως ο Φαράμπι και οι Ιχουάν αλ-Σαφά, πίστευε στον φιλοσοφικό Σιισμό.

ΕΡΓΑ

Ο Ιμπν Μισκαουάιχ εργάστηκε ενδελεχώς σε ζητήματα όπως η θεωρητική σοφία, η πρακτική σοφία, η αυτοκαθαίρεση και η ηθική, σε βαθμό που κάποιοι τον αποκάλεσαν «ο τρίτος δάσκαλος». Έχει επίσης αναφερθεί ως ένας από τους πιο εξέχοντες επιστήμονες στην ιστορία. Το «Javidan Kherad», το οποίο είναι επίσης γνωστό ως «Adab ul-Arab wa al-Fars», είναι μια συλλογή παροιμιών από διάφορους πολιτισμούς σε όλο τον κόσμο. Ο Ιμπν Μισκαουάιχ είχε επηρεαστεί έντονα από τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα στη φιλοσοφική σκέψη. Στα βιβλία του «Tahzib ol-Akhlaq» και «Alfoz ol-Aghar», ο Ιμπν Μισκαουάιχ επικρίνει μορφές όπως ο Ιπποκράτης της Κω, ο Γαληνός, ο Πυθαγόρας και ο Πρόκλος. Έχει, πράγματι, αφήσει πίσω του μερικά πολύτιμα έργα για την ιστορία του Ισλάμ, τη φιλοσοφία και την ηθική. Τα «Tahdhib ul-Akhlaq», «Tathir ul-A’raq», «Tartib al-Sa’da», «Alfoz ol-Asghar» και «Alhekmat ul-Khaledah» είναι μερικά από τα πιο σημαντικά έργα του Ιμπν Μισκαουάιχ στους τομείς της ηθικής και της φιλοσοφίας. Το πιο σημαντικό και εκτενές βιβλίο του για την ηθική είναι το «Tahzib ul-Akhlaq». Ίχνη της επιρροής από τους Έλληνες φιλοσόφους, ιδιαίτερα τον Αριστοτέλη, είναι εύκολα ορατά στο εν λόγω βιβλίο, το οποίο έγινε πηγή επιρροής για τους στοχαστές που ζούσαν μετά από αυτόν (Κάτζε Νασιρ οντ-Ντιν Τούσι, Ιμάμ Μοχάμαντ Γκαζάλι, κ.ά.). Στο εν λόγω βιβλίο, ο Ιμπν Μισκαουάιχ υποστηρίζει ότι η ανθρώπινη ψυχή αποτελείται από λογικές, εγωιστικές και ενστικτώδεις πλευρές, οι οποίες ενσωματώνουν τη σοφία, το θάρρος και τη σωφροσύνη, αντίστοιχα. Ο Ιμπν Μισκαουάιχ πιστεύει ότι η τέταρτη ανθρώπινη αρετή είναι η δικαιοσύνη, η οποία έχει την ευθύνη να εξισορροπεί τις τρεις πρώτες αρετές που αναφέρθηκαν. Ο Ιμπν Μισκαουάιχ ήταν ένας πιστός ακολούθος του Αριστοτέλη και προφανώς πίστευε ότι όλα στο σύμπαν κινούνται προς το καλό. Οι ιστορικοί αναφέρουν επίσης την ιδεολογική πίστη του Ιμπν Μισκαουάιχ στον Πλάτωνα. Το «Tajarob ol-Omam» είναι ένα βιβλίο στο οποίο ο Αμπού Αλί Μισκαουάιχ εκφράζει τις οικονομικές του ιδέες.

ΘΑΝΑΤΟΣ

Φαίνεται ότι ο θάνατος του Ιμπν Μισκαουάιχ συνέβη το 420 ή 421 AH (1029 AD) στην Ισφαχάν. Ο Σαΐγιντ Μοχάμαντ Μπακίρ Χουανσάρι, γνωστός ως Ṣahib al-Rawdat, ανέφερε ότι ο Ιμπν Μισκαουάιχ θάφτηκε στη γειτονιά Χατζού του Ισφαχάν, στον κήπο που βρισκόταν απέναντι από το Ιμαμζάντ Μπακίρ και έχει χαθεί με τον καιρό.