Αμπού Σαΐντ Αμπούλ-Καΐρ: Ένας Λόγιος που Απέφυγε τον Φανατισμό

Αμπού Σαΐντ Αμπούλ-Καΐρ: Ένας Λόγιος που Απέφυγε τον Φανατισμό

Κύριο Μήνυμα

Αυτό που σφραγίζει το όνομα του Αμπού Σαΐντ Αμπούλ-Καΐρ στην ιστορία είναι ότι ήταν απαλλαγμένος από τον φανατισμό. Σεβόταν όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως των θρησκευτικών ή πολιτισμικών τους πεποιθήσεων. Είναι επίσης γνωστός ως «ο πατέρας του πρακτικού μυστικισμού στην περσική λογοτεχνία».

Περιγραφή

Ο Αμπού Σαΐντ Φαντλ-Αλλάχ ιμπν Αμπούλ-Καΐρ Άχμαντ ιμπν Μοχάμαντ ιμπν Ιμπραήμ, γνωστός και ως Σεΐχης Αμπού Σαΐντ Αμπούλ-Καΐρ, ήταν διάσημος Ιρανός ποιητής και μυστικιστής που έζησε από το 967 έως το 1049 μ.Χ. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους μυστικιστές ποιητές στην ιστορία της περσικής λογοτεχνίας. Κατέγραψε τις σκέψεις του σε μορφή τετράστιχων (quatrains), ένα παραδοσιακό στιχουργικό σχήμα της περσικής ποίησης που αποτελείται από τέσσερις στίχους με ομοιοκαταληξία AABA. Ο Αμπού Σαΐντ θεωρείται «ο πρωτοπόρος του πρακτικού μυστικισμού» στην περσική λογοτεχνία.

Βιογραφία

Ο Αμπού Σαΐντ Αμπούλ-Καΐρ γεννήθηκε σε ένα μέρος που ονομαζόταν Μίχλε, ανάμεσα στις πόλεις Αμπιγουάρντ και Σαράχς. Ο πατέρας του ήταν λάτρης του μυστικισμού και παρακολουθούσε συχνά μυστικιστικές συναθροίσεις, παίρνοντας μαζί του και τον γιο του. Ο Αμπού Σαΐντ μυήθηκε στον σουφισμό συμμετέχοντας σε αυτές τις συναθροίσεις, όπου γνώρισε πνευματικές μορφές όπως ο Αμπούλ Κασίμ Μπασάρ Γιασίν, ο Αμπολφάζλ Σαράχσι, ο Λογκμάν Σαράχσι και ο Αμπούλ-Αμπάς Κασσάμπ Αμόλι.

Στη συνέχεια σπούδασε ισλαμική νομολογία κοντά στον Αλ-Καφφάλ αλ-Σάσι και τον Αμπού Αμπντουλάχ Χεζρί. Ο Αμπού Σαΐντ ταξίδεψε στις πόλεις Σαράχς, Άμολ και Τους, αλλά τελικά εγκαταστάθηκε στο χανκάχ (μοναστικό κέντρο πνευματικής άσκησης) του Αμπού Αλί Ταρτουσί στη Νισαπούρ. Εκεί μελέτησε σκληρά, εργάστηκε ακούραστα και τελικά έλαβε τον τίτλο σεΐχης (murshid), δηλαδή πνευματικός καθοδηγητής.

Πέρασε δέκα χρόνια στη Νισαπούρ και έπειτα ταξίδεψε στη Μέκκα με τον γιο του, Αμπού Ταχίρ Σαΐντ, για να εκτελέσει το Χατζ (προσκύνημα). Κατά τη διαδρομή, συνάντησε τον Αμπού αλ-Χασάν αλ-Χαρακάνι στη Σαχρούντ, όπου φιλοξενήθηκε θερμά. Ο αλ-Χαρακάνι είναι μια εξέχουσα μορφή στην ιστορία του ιρανικού μυστικισμού.

Το τελευταίο του μυστικιστικό κήρυγμα πραγματοποιήθηκε το 1048 μ.Χ., όπου ανακοίνωσε τον γιο του Αμπού Ταχίρ ως διάδοχό του και έδωσε οδηγίες για την ταφή του. Πέθανε στη Νισαπούρ και ετάφη στον τόπο καταγωγής του.

Αποφυγή Φανατισμού

Ο Αμπού Σαΐντ δίδασκε στους μαθητές του να αποφεύγουν τον φανατισμό. Σεβόταν όλους ανεξαιρέτως, ανεξαρτήτως των πεποιθήσεών τους. Πίστευε ειλικρινά ότι ο μυστικισμός και ο σουφισμός πρέπει να βιώνονται στην πράξη και όχι να αποτελούν αντικείμενο θεωρητικής συζήτησης.

Οι ιστορικοί αναφέρουν ότι θεωρούσε την οργή, την καταπίεση και τα βασανιστήρια ως ηθικά απαράδεκτες συμπεριφορές. Πίστευε επίσης ότι ο άνθρωπος μπορεί να εξαναγκαστεί με τη βία, αλλά δεν μπορεί να γίνει δίκαιος με αυτόν τον τρόπο.

Παρόλο που διέθετε βαθιά γνώση περί χαντίθ (παραδόσεων του Προφήτη), νομικής επιστήμης και λογοτεχνίας, δεν έγραψε ποτέ κάποιο βιβλίο ή επιστημονικό έργο. Ωστόσο, μερικές από τις επιστολές του προς φίλους, συντρόφους και μέλη της οικογένειάς του διασώζονται έως σήμερα.

Διαχρονική Παρακαταθήκη

Για να συστήσουν στον κόσμο την προσωπικότητα του Αμπού Σαΐντ, τα εγγόνια του συνέταξαν τα έργα:
���� «Τα Μυστικά της Ενότητας» (Asrar al-Tawhid)
���� «Οι Ομιλίες και Σκέψεις του Αμπού Σαΐντ»

Ορισμένα από τα τετράστιχά του δημοσιεύθηκαν το 1955 από τον Σαΐντ Ναφισί, και αποτελούν σήμερα την κύρια πηγή για την ποίηση του Αμπού Σαΐντ. Ο Αττάρ της Νισαπούρ έχει επίσης αναφέρει το όνομά του σε έργα του και έχει αφηγηθεί ιστορίες για τον Αμπού Σαΐντ σε ποιητική μορφή:

���� 9 ιστορίες στο Θεϊκό Βιβλίο (Ilahinameh)
���� 5 ιστορίες στο Η Ομιλία των Πουλιών (Mantiq al-Tayr)
���� 1 ιστορία στο Βιβλίο των Μυστικών (Asrarnameh)
���� και αρκετές στο Βιβλίο των Δεινών (Musibatnameh)

Αιώνιες Συμβουλές

Ο Αμπού Σαΐντ έζησε πριν από περίπου χίλια χρόνια, όμως οι διδαχές και οι ηθικές του συμβουλές παραμένουν μέχρι σήμερα ακριβείς, επίκαιρες και χρήσιμες. Σύμφωνα με το έργο Asrar al-Tawhid, περιγράφει τον σοφό άνθρωπο ως εξής:

«Ο σοφός ακούει όλες τις απόψεις για ένα ζήτημα και τις εξετάζει προσεκτικά· διακρίνει το σωστό από το λάθος, επιλέγει το σωστό και απορρίπτει το λανθασμένο — όπως κάποιος που χάνει ένα νόμισμα και κοσκινίζει κάθε κόκκο από το χώμα για να το βρει».