Το χωριό Αστμπιν, μια έκθεση ιστορικών και φυσικών ομορφιών

Μέχρι πριν από μερικούς αιώνες, όταν οι μεγάλες πόλεις όπως τις γνωρίζουμε σήμερα δεν είχαν ακόμη διαμορφωθεί, ο μεγαλύτερος πληθυσμός της Γης ζούσε στα χωριά. Εξαιτίας του ότι οι επικοινωνίες και οι δρόμοι δεν είχαν μεγάλη ανάπτυξη, τα χωριά έπρεπε να καλύπτουν όσο το δυνατόν περισσότερες ανάγκες από μόνα τους. Γι’ αυτό τα χωριά συνήθως αναπτύσσανε τη δική τους πολιτιστική ταυτότητα, και υπήρχαν διαφορές στον τρόπο ζωής των κατοίκων τους.

Σήμερα, με την επέκταση της αστικοποίησης και των επικοινωνιών, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των χωριών έχουν σε μεγάλο βαθμό μειωθεί, όμως εξακολουθούν να υπάρχουν χωριά που διατηρούν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους. Αυτά τα χωριά είναι σημαντικά όχι μόνο ιστορικά, αλλά και πολιτισμικά.

Στο Ιράν, τέτοια χωριά βρίσκονται σε διάφορες περιοχές και αποτελούν αξιοθέατα μεγάλης έλξης. Στη βορειοδυτική Ιρανική περιοχή, οι γεωγραφικές συνθήκες έχουν διευκολύνει τη γεωργία και την κτηνοτροφία, που είναι απαραίτητες για τη ζωή στα χωριά. Γι’ αυτό, τα χωριά αυτής της περιοχής έχουν διατηρήσει την αγνότητα και την αυθεντικότητά τους. Ανάμεσά τους, μερικά είναι ιδιαίτερα γνωστά και χαρακτηριστικά, όπως το χωριό Αστμπιν (Eshtabin).

Χαρακτηριστικά του χωριού Αστμπιν

Το χωριό Αστμπιν βρίσκεται σε ορεινή περιοχή και έχει σκαλωτή δομή, όπου η αυλή κάθε σπιτιού αποτελεί την οροφή του σπιτιού από κάτω. Η ίδρυση του χωριού αποδίδεται στην εποχή των Σαφάβιδων (16ος αιώνας). Η γεωγραφική θέση του Αστμπιν το καθιστά ένα από τα πιο ανεξερεύνητα χωριά της Αζερμπαϊτζάν. Οι γύρω περιοχές είναι γεμάτες από δάση και βοσκοτόπια. Ο καιρός είναι κρύος το χειμώνα και το χωριό καλύπτεται για μεγάλο χρονικό διάστημα από χιόνι.

Οι κάτοικοι του χωριού χρησιμοποιούν τα γεωργικά προϊόντα τους για να παρασκευάζουν προϊόντα όπως το ρεβ (σάλτσα ντομάτας), λουβάσκ (ξηρή μαρμελάδα) και αποξηραμένα σύκα. Ένα τοπικό γλυκό, που ονομάζεται «Μιαν-μπερ», παρασκευάζεται κυρίως κατά την παραμονή της νύχτας Γιέλντα (χειμερινό ηλιοστάσιο) ή κοντά στο Νουρούζ (ιρανική Πρωτοχρονιά). Από παλιά, η παραγωγή μεταξιού ήταν επίσης διαδεδομένη στο χωριό.

Ονομασία του χωριού Αστμπιν

Το χωριό αποτελείται από τρεις οικισμούς: «Χεράς», «Σιαβάσαν» και «Τζαφαρμπάτ». Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, το όνομα του χωριού προέρχεται από τον συνδυασμό της τουρκικής λέξης «οσ» που σημαίνει «τρία» και της τατικής λέξης «ταμπίν» που σημαίνει «φυλή». Επειδή κοντά στο χωριό υπάρχουν τρία βουνά, τα Κιαμάκι, Ντουστέ-σα και Καζάν Νταγκί, άλλοι θεωρούν ότι το όνομα αποτελείται από το «οσ» και το «μπι-γιν» που σημαίνει «μέσο» ή «μεσαίο».

Η τατική διάλεκτος εξακολουθεί να ομιλείται στο χωριό, κάτι που υποδηλώνει τη μακρά ιστορία του. Στο Αστμπιν υπάρχουν πολλά ιστορικά στοιχεία, όπως ένα παλιό νεκροταφείο και επιγραφές σε στυλ Θουλούθ (σχετιζόμενες με τους Σαφάβιδες, 16ος αιώνας). Σε μια από αυτές τις επιγραφές που βρίσκεται στον τάφο του Χατζέ Μελεκ Κεντχόντα, αναγράφεται το έτος 843 Ημερολογίου Χιτζρί (1439 μ.Χ.). Μια άλλη επιγραφή ανήκει στον τάφο του Χατζέ Αχμάντ με την ημερομηνία 976 Ημερολογίου Χιτζρί (1568 μ.Χ.). Η ηλικία κάποιων επιγραμμών στο νεκροταφείο φτάνει τα 800 χρόνια. Επίσης, στο χωριό φυλάσσεται ένα ιστορικό βιβλίο που έγραψε ο «Μασχέντι Μοχάμεντ Αλί» το 1231 Ημερολογίου Χιτζρί (1815 μ.Χ.).

Αρχιτεκτονική του χωριού Αστμπιν

Η σκαλωτή δομή του χωριού επιτρέπει τη σύνδεση των σπιτιών με στενά δρομάκια και πολλές σκάλες. Υπάρχουν παλιά σπίτια με εμφανή την αρχιτεκτονική της περιόδου των Κατζάρων (19ος αιώνας). Το εσωτερικό και το εξωτερικό των σπιτιών δείχνουν το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων. Τα σπίτια διαθέτουν καθιστικό, κουζίνα, υπνοδωμάτια, αποθήκες, στάβλους και μερικές φορές εργαστήρια παραγωγής μεταξιού. Για τη διατήρηση της θερμότητας, τα σπίτια είναι χτισμένα κατά μήκος της ανατολής-δύσης.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό της σκαλωτής δομής είναι η ύπαρξη μπαλκονιών, που οι κάτοικοι ονομάζουν «Αρτιρμά». Το Αρτιρμά το καλοκαίρι εμποδίζει την υπερβολική ηλιακή ακτινοβολία και δημιουργεί ένα δροσερό και αεριζόμενο περιβάλλον.

Ένας άλλος χώρος στα σπίτια είναι το «Μπενεγά» ή «Μπανάγκα». Είναι ένας χώρος χωρίς παράθυρα, εκτός από ένα φωταγωγό στην άκρη, με ύψος περίπου δύο ορόφων. Εκεί υπάρχει φούρνος για το ψήσιμο του ψωμιού. Η οροφή του είναι ξύλινη και συνήθως πυραμοειδής, με τέσσερις ξύλινους στύλους να στηρίζουν το βάρος της.

Πού βρίσκεται το χωριό Αστμπιν;

Αυτό το ιστορικό και γραφικό χωριό βρίσκεται στην περιοχή Νοτζεχμέχρ (Νοτζεμέχρ) του τμήματος Σιχερού του νομού Τζολφά, κοντά στον ποταμό Αράς, που αποτελεί σύνορο μεταξύ Ιράν, Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Ανατολικά του χωριού ρέει ο ποταμός Χεράς. Επτά χιλιόμετρα μακριά περνά ο συνοριακός δρόμος Σιχερού-Χονταφρίν, που διευκολύνει την πρόσβαση.

Εθνική καταγραφή

Το χωριό Αστμπιν καταγράφηκε ως μνημείο εθνικής κληρονομιάς το 2000 (1379 Ηλιακού).